Hz. Ali (as.) Dönemi İslam Devleti (656- 661)

Hz. Ali (as.) Dönemi İslam Devleti (656- 661)

Hz. Ali Dönemi İslam Devleti' önceki halifelere göre hayli durgun geçmiştir. Çünkü 3. Halife Osman döneminde başlayan iç karışıklıklar bu dönemde Müslümanların önce ikiye sonrasında üçe ayrılmasına neden oldu. İç savaşlar nedeniyle dışarıdaki fetihler yönünden hayli durgun geçmiştir.

Hz. Peygamberimizden sonra yerine sırayla
Hz. Ebubekir: (632-634)
Hz. Ömer: (634-644)
Hz. Osman (644-656)
Hz. Ali (a.s.) (656-661)
Hz. Hasan (a.s):
  halife unvanıyla geçtiler. Bu döneme hulafe-i raşidin dönemi denmiştir. Halife öncekinden görevi devralan anlamında kullanılmıştır. 

III. Halife döneminde başlayan iç karışıklıklar Hz. Ali döneminde de sürmüştür. Bu durum Hz. Ali döneminde iç savaşlara neden olmuştur. İç karışıklık ve isyanlardan dolayı Hz. Ali dönemi dış fetihler durmuş ve Hz. Ali'nin şehit edilmesi ile dört halife dönemi sona ermiştir. Bu dönemde Cemel Vakası, Sıffin ve Nehrivan savaşları yapılmıştır. Bu savaşlar bir iç savaştır. Bundan dolayı dış fetihler yönünden durgun geçmiştir. 

     Halifeler içinde en aydın ve hoşgörülü olan Hz. Ali’dir. Ensar ve Muhacirler Hz. Ali’yi halife seçerse de Emevi ailesi ve Hz. Muhammed’in eşi Ayşe, Talha ve Zübeyr buna karşı çıkmıştır.
Bunun üzerine Cemel Vakası olayı meydana geldi.

Cemel Vakası (Deve Olayı):  Bu savaşa  "Deve Olayı" da denir. Arapça bir kelime olan "Cemel" Türkçe karşılığı "Deve" demektir. Talha, Zübeyr ve Şam Kuvvetleri'nin Hz. Ali'ye karşı başlattıkları isyan Cemel Savaşı'na neden oldu. Savaş Hz. Ayşe'nin devesinin yanında vuku bulduğundan bu savaşa Cemel Vakası denilmiştir. 656 yılında yapılan bu savaşı Hz. Ali kazanmıştır. Talha ve Zübeyr bu savaşta öldürüldüler. Hz. Ali, kadınlara erkek askerleri kıyafeti giydiderek kadın askerlerin eşliğinde Hz. Ayşe annemizi, Medine'ye güvenli bir şekilde gönderdi.  Kendisi de Küfe'ye giderek devlet merkezini Medine'den Kufe'ye taşıdı.
 

Sıffin Savaşı ve Hakem Olayı:  Hz. Osman döneminde çıkan isyan sırasında Muaviye'den  yardım istenmesine rağmen Muaviye bu duruma kayıtsız kalmıştı. Hz. Ali Haşimi oğullarını Hz. Osman'ı savunmak için yardıma göndermişti. Ama isyancılar evin arka tarafından duvarı delerek Hz Osman'ın evine girmiş ve Hz. Osman'ı öldürmüşlerdir. 

 Hz. Ali halife seçildiğinde Hz. Osman döneminde Şam'a vali olarak atanan Ebu Sufyan'ın oğlu Muaviye Hz. Ali'nin halifeliğini tanımadı. Hz. Osman'ın şehit edilmesinden Hz. Ali sorumlu tutuldu. Hz. Osman'ın kanlı gömleği bayrak yapılarak katillerin bulunması için Hz. Ali üzerinde baskı kurmaya çalışıldı. Hz. Ali de Hz. Osman döneminde yardım isyanları bastırmak için yardım çağrısına kayıtsız kalarak emir dinlemeyen Muaviye'yi görevden almış ama Muaviye tekrar emir dinlemeyerek görevinden ayrılmamıştı. Bu durum İslam devleti'nin ikiye  bölünmesine neden olmuştur. Böylece Sıffin'de Muaviye taraftarları ile Hz. Ali taraftarları karşı karşıya gelmiş ve bu iç savaş oldukça uzamış ve Muaviye taraftarları tam da yenilip ordudaki askerler kaçışmaya başlayınca, Muaviye zaman kazanmak ve orduyu tekrar toplamak amacıyla Amr bin Asın fikri olan Kur'an sayfaları Askerlerin elindeki mızrak uçlarına geçirilerek, bu Kur'an aramazıda hakem olsun diyerek Hz. Ali taraftarındaki askerleri savaştan caydırmaya çalıştılar. Hz. Ali ne kadar da bu hiledir demişsed de ordudaki askerler Hz. Ali'yi dinlemeyerek fazla kan akmaması gerekçesi ile Muaviye'nin  teklifini kabul ederek anlaşma yoluna gittiler. İşte bu olaya "Hakem Olayı" denir. Hakem olayında Amır bin As anlaşmayı tamamen çıkmaza sürüklemesine neden olmuştur. 
*   Hakem Olayı Müslümanların üçe bölünmesine yol açmıştır.
1. Hz. Ali taraftarları
2. Maviye taraftarları
3. Hariciler

Nehrivan Savaşı: Hariciler Nehravan denilen yerde toplanarak hem Hz. Ali'ye hem de Muaviye'ye karşı isyan başlattılar. Hariciler, Hz. Ali tarafından Nehrevan Savaşı’nda yenilgiye uğratılmış ve büyük bölümü yok edilmiştir.

Savaş sonrasında ibn. Mülcem isminde bir harici Hz. Ali Ramazan ayında sabah namazını kılmaktayken bir suikastla Hz. Ali Şehit etmiştir. 

*    Hz. Ali bir harici tarafından şehit edilmiştir. Hz. Ali (a.s)'ın yerine Hz. Hasan halife seçildiysede bu Şam valisi Muaviye tarafından kabul edilmedi. Hz. Hasan ile Muaviye arasında çıkan savaştan Bizan tehlikesi nedeniyle Hz.Hasan savaştan çekildi. 
*   Hz. Hasan'ın Muaviye'nin halifeliğini tanıması ile Dört Halife Devri  sona erdi ve Emeviler Devri başladı.

Soru:   Hz. Ali dönemi diğer halifelere göre dış fetihler yönünden durgun geçmesinde, içerde hangi  siyasi olaylar neden olmuştur?
   Cemel Vakası (Deve Olayı); Hz. Ali ile Talha, Zübeyr ve Hz. Ayşe arasında olmuştur
Nehrivan Savaşı, haricilerle olmuştur.
  Sıffin Savaşı; Şam valisi Muaviye ile Hazreti Ali arasında olmuş savaş hakem olayı ile daha da çıkmaza girmiştir. 
    Yukarıdaki bu iç karışıklıklar nedeniyle bu dönemde dış fetihler yönünden durgun geçmiştir?

 

Google+ WhatsApp