Haçlı Seferleri
XI. Yüzyıldan itibaren Avrupalılar dini, siyasi ve ekonomik nedenlerden dolayı İslam dünyası üzerine sekiz defa Haçlı Seferleri düzenlemişlerdir.
HAÇLI SEFERLERİ
Avrupalıların XI. yüzyılın sonları île XIII. yüzyılın sonları arasında Müslümanların elinde bulunan ve Hıristiyanlarca kutsal sayılan Kudüs ve çevresini geri almak için düzenledikleri seferlere Haçlı Seferleri denmiştir. Avrupalılar dini, siyasi ve ekonomik nedenlerden dolayı İslam dünyası üzerine sekiz defa Haçlı Seferleri düzenlemişlerdir.
Haçlı Seferlerinin Dini Nedenleri:
1. Hıristiyanların kutsal yerleri, özellikle Kudüs'ü Müslümanlardan geri almak istemesi,
2. Katolik Kilisesi'nin Ortodoks dünyasını egemenliği altına almak istemesi
3. X. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkanKluni tarikatının Hıristiyanları Müslümanlara karşı kışkırtması
4. Din adamlarının etkisi île Hıristiyanlarda İslam dünyasına karşı düşmanlık oluşması
5. Papa ve din adamlarının etkilerini artırmak istemeleri
Haçlı Seferlerinin Siyasal Nedenleri:
1. -Avrupa’daki mevcut kralların (İngiltere, Fransa, Almanya) Türkleri Anadolu, Suriye, Filistin ve Akdeniz'den uzaklaştırmak istemesi
2. -Türkler karşısında zor durumda kalan Bizans'ın Avrupa'dan yardım istemesi
3. -Senyör ve şövalyelerin macera arayışları
Haçlı Seferlerinin Ekonomik Nedenleri
1. -Avrupalıların doğudan gelen ticaret yollarına hâkim olmak istemeleri
2. -Avrupa'da toprak sahibi olmayan soyluların toprak elde etmek istemeleri
3. -Avrupalıların doğunun zenginliklerine sahip olmak istemeleri
Haçlı Seferlerinin Sonuçları:
Haçlı Seferlerinin Dinsel Sonuçları:
1. Avrupalılar kısa bir süre hariç kutsal yerleri ele geçirme isteklerini gerçekleştiremediler.
2. Hıristiyandin adamlarının, Müslümanlar hakkında söyledikleri sözlerin doğru olmadığını gördüler.
3. Bu yüzden Avrupa'da din adamlarına duyulan güven azalmıştır.
4. -Haçlı Seferlerinin başarısız olması, seferlerin düzenlenmesinde büyük rolü olan papaların ve Katolik Kilisesi'nin otoritesinin sarsılmasına yol açmıştır.
Haçlı Seferlerinin Siyasal Sonuçları:
1. -Seferlere katılan derebeyi ve şövalyelerin büyük bir kısmı hayatını kaybetmiş, kalanlar da askeri ve ekonomik yönden sarsılmışlardır. Bu da feodalite rejiminin zayıflamasına, kralların merkezi otoritelerinin güçlenmesine ortam hazırlamıştır.
2. -Türklerin batıya doğru ilerleyişleri bir süre durmuştur. Batı Anadolu 'Bizans'ın eline geçmiştir.
Haçlı Seferlerinin Ekonomik Sonuçları:
1. -Avrupa devletleriyle doğu ülkeleri arasında ticari ilişkiler gelişmiştir.
2. -Marsilya, Cenova, Venedik gibi Akdeniz limanlarının önemi artmıştır,
3. -Papalar ve kralların seferlere mali destek sağlamak için İtalyan bankerlerine başvurmaları bankacılığın gelişmesini sağlamıştır.
4. -Türk ve İslam dünyası ekonomik açıdan seferlerden büyük zararlar görmüşlerdir. Haçlılar ticaret yollarını tahrip etmişlerdir.
5. -Avrupa'da köylüler ve burjuvalar fakirleşen derebeylerden toprakları satın alarak özgürlüklerine kavuşmuşlardır.
6. -Ticaretin gelişmesiyle şehir hayatı canlanmış ve burjuva sınıfı ortaya çıkmıştır.
Haçlı Seferlerinin Teknolojik Sonuçları:
1.-Avrupalılar kendilerinden daha gelişmiş bir uygarlığa sahip olan gerek Türk ve İslam dünyasından gerek Bizans'tan öğrendikleri gelişmeleri Avrupa'ya taşımıştır.
2. -Pusula, barut, kâğıt ve matbaa gibi Avrupalıların o güne kadar bilmedikleri teknik buluşlar Avrupa'ya götürülmüştür. Bu sayede Avrupa'da düşünsel, bilimsel ve kültürel hayat canlanmıştır.
3. -Avrupalılar cam ve dokuma sanayiini öğrenmişlerdir.
4. - Mimari ve süsleme gibi sanat dallarında doğu üslubunun etkileri görülmüştür.
MAGNA CHARTA: (Büyük Şart) (1215)
Magna Charta İngiltere'de halkın kişisel haklarının tanındığını belirten ilk siyasal belgedir.1215 yılında İngiltere kralı Jan (Yurtsuz Jan) ile soylular arasında İngiliz demokrasisinin temeli sayılanMagna Charta (Büyük Şart) imzalanmıştır.
Bu fermanın önemli maddeleri şunlardır:
Hiçbir özgür insan, yürürlükteki kanunlara başvurmaksızın tutuklanamaz, sürgün edilemez, mülkü elinden alınamaz, herhangi bir şekilde yok edilemez.
Adalet satılamaz, geciktirilemez, hiçbir özgür yurttaş bu haklardan mahrum bırakılamaz.
-Kanunlar dışında hiçbir vergi, yüksek rütbeli kilise adamlarıyla, baronlardan oluşan kurula danışmadan haciz yoluyla veya zor kullanılarak toplanamaz.
Bu ferman ile;
-Anayasa niteliğindeki bu ferman bir süre sonra ingiltere'de parlamento yönetiminin kurulmasına ortam hazırlamıştır, İngiltere Mutlak Krallık yönetiminden Meşruti Krallık yönetimine geçmiştir.
-İngiltere'de demokratikleşme süreci başlamıştır.
-İngiltere'de kralın yetkileri sınırlandırılmıştır.
YÜZYIL SAVAŞLARI (1337 -1453)
Yüzyıl Savaşları İngiltere ile Fransa arasında yapılmıştır.Savaşın nedeni; İngiltere'nin, Fransız topraklarına hakim olmak istemesidir. Aralıklarla iki devlet arasında 116 yıl devam eden savaşlar sırasındaKresy Savaşı'nda tarihte ilk defa İngilizler tarafından top kullanılmıştır.
Yüzyıl Savaşlarının başlangıcında İngiltere üstünlük sağlamıştır, İngilizlerin birçok Fransız toprağını işgal ederek Orlean'ı kuşattıkları sırada, Fransa'da gaipten sesler duyduğunu ve krala yardım etmekle görevlendirildiğini söyleyenJan Dark ortaya çıktı. Jan Dark Fransızların cesaretini ve savaşı kazanacaklarına olan inançlarını artırmış ve savaşların gidişatını değiştirmiştir, İngilizlere esir düşen Jan Dark'ın yakılarak öldürülmesi Fransa halkında ulusal heyecana yol açmış ve Yüzyıl Savaşlarında, Fransa üstünlük kurmuşsa da Türklerin İstanbul’u fethetmesiyle Papa; İngiltere ile Fransa’yı barıştırmasıyla savaş sona ermiştir (1453).
Yüzyıl Savaşlarının Sonuçları
-Fransa'da zayıflayan derebeyliklerle mücadele edilerek kuvvetli bir krallık kurulmuştur. Bu gelişmeler sonucunda derebeylik sistemi kaldırılarak Fransa'da siyasal birlik sağlanmıştır.
-İngiltere'de Çifte Gül Savaşları adıyla bilinen ve otuz yıl süren iç savaşlar yaşanmıştır.
-Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki ilerleyişi kolaylaşmıştır.
-Avrupa'da, bir devletin sömürge durumuna getirilemeyeceği anlaşılmıştır.
XV. ve XVI. YÜZYILLARDA AVRUPA’DA BİLİM VE TEKNİK ALANINDAKİ GELİŞMELER
Avrupa’da teknolojik gelişmeleri etkileyen en önemli unsur, Haçlı Seferleridir. Haçlı Seferleri ile İslâm dünyası iki yüz yıl boyunca Avrupalılar tarafından adata yağmalandı. Bu savaşlarda; barut, matbaa, kâğıt, pusula, kumaş, cam gibi buluşlar Avrupa’ya tasındı. Avrupalılar İslâm Dünyası’ndan taşıdıklarını daha da geliştirdiler.
Orta Çağ Avrupası’nda bilim, kilisenin baskısı ve denetimi altındaydı. Kilise, düşünce özgürlüğünü ve serbest çalışma ortamını yok etmişti. Papalığın kontrolünde bulunan okullarda skolastik düşünce egemendi. Orta Çağda, Türk ve İslâm dünyası her alanda Avrupa’dan ileriydi. Avrupa’da XIV. ve XV. Yüzyılda meydana gelen siyasi ve sosyal değişmeler bireyselliği ön plana çıkardı. Artık Avrupa insanları skolastik düşüncenin etkisinden kurtulmayı başardı. Avrupalılar bilim ve teknik alanlarındaki ilerlemeleri, Haçlı seferleri sırasında İslâm ülkelerinden yağmalayarak aldıkları kitapları kendi ülkelerine taşıdılar. Bu kitaplardaki bilimsel çalışma, araştırma ve buluşları kendi dillerine çevirdiler. Zamanla bu bilgileri daha da geliştirerek yeni buluşlara imza attılar. Bu gelişmeler Coğrafi Keşiflerin, Rönesans ve Reform hareketlerinin başlamasına zemin hazırladı.
Barutun Ateşli Silahlarda Kullanılması:
Haçlı Seferleri sonucunda Avrupalılar tarafından öğrenilen barutun ateşli silahlarda kullanılması, Avrupa'yı siyasal yönden etkilemiştir. Top sayesinde feodal beylerin şatoları yıkılmış, derebeylik rejimi zayıflamış ve Avrupa'da mutlak krallıklar güçlenmiştir.Bu durum barutun ateşli silahlarda kullanılmasının Avrupa'da siyasal rejimin değişmesinde etkili olduğunu gösterir.
XIV.yüzyıldan itibaren Avrupa'da yeni siyasal anlayışlar ve kurumlar doğmaya başlamıştır. Monarşilerin güçlenmesiyle birlikte, imparatorluk düşüncesi zayıflamıştır. Papalığın eski itibar ve gücünü yitirmeye başlaması, Avrupa'da birleşik Hıristiyan dünyası fikrinin zayıfladığını gösterir.
Pusulanın Avrupa'ya Geçmesi ve Gemicilik Bilgisinin İlerlemesi:
Haçlı Seferleri sırasında Avrupalılar tarafından öğrenilen pusula, Avrupa uluslarını ekonomik yönden etkilemiştir. Avrupalılar pusula sayesindeCoğrafi Keşifleri gerçekleştirmiş, yeni ticaret yolları bulmuş, sömürge imparatorlukları kurmuş ve değerli madenlere sahip olmuşlardır.
Kağıt ve Matbaanın Avrupa'da Kullanılması:
Kâğıt ve matbaanın Avrupa'da kullanımının yaygınlaşması (Haçlı seferleri sırasında Müslümanlardan öğrenmişlerdir.) fikirlerin kısa sürede yayılmasını, toplumlar arasında etkileşimin hızlanmasını sağlamış, bilim, kültür ve düşünce hayatını geliştirmiştir.
Avrupa ulusların sosyal - kültürel açıdan etkileyen kâğıt ve matbaa,Rönesans veReform hareketlerinin meydana gelmesine ortam hazırlamıştır.
Avrupalıların bilimsel ve teknik alanlarda gelişmesinde Antik Yunan ve İslam dünyasında yayınlanan Müslüman mucitlerin eserlerinin büyük katkısı olmuştur.