KIRIM SAVAŞI (1853-1856) VE PARİS KONFERANSI

Nedenleri:

• Rusya’nın Osmanlı üzerindeki emellerini gerçekleştirmek için İngiltere’ye Osmanlı’yı paylaşma teklifinde bulunması, İngiltere’nin bu teklifi reddetmesi.
• Tek başına kalan Rusya’nın İstanbul’a bir elçi göndererek “Kutsal Yerler sorunu” nu gündeme getirmesi. Semavi üç din (İslamiyet, Hristiyanlık ve Musevilik) açısından kutsal bir yere sahip olan Kudüs, tarih boyunca önemini korumuştur.
• Ortodoks ve Katolik Hristiyanlar arasında kutsal yerlerin koruyuculuğu üzerinden süregelen rekabetin adı “Kutsal Yerler Sorunu” olarak adlandırılmıştır.
• Kutsal yerlerle ilgili istekleri kabul edilmeyince “Ortodoks haklarının kendi tarafından korunması”nı gündeme getirmesi. Bu istek Osmanlı egemenliğine ve bağımsızlığına aykırı olduğu için reddedildi. Rusya ile tüm ilişkiler kesildi.

Gelişmeler ve Sonuçları

• Rusya’nın  bu tutumu İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı’nın yanında yer almasına neden oldu.
• Rusya, İngiliz ve Fransızlara tepki olarak Sinop Baskınını düzenledi. Osmanlı donanmasının yaktı. (1853)
• İngiltere ve Fransa, Osmanlı ile anlaşıp Rusya’ya savaş açtı. Bu savaşa İngiltere ve Fransa’nın desteğini almak isteyen Piyomente de katıldı. Bu dörtlü müttefik Sivastopol’u alıp, Rus donanmasını yenilgiye uğratınca Rusya barış istedi.
• 1856 yılında Paris’te bir konferans düzenlendi. Konferansa İngiltere, Fransa, Rusya, Piyomente, Osmanlı Devleti ve savaşa girmemiş olan Prusya ve Avusturya katıldı. Konferans sonunda PARİS ANTLAŞMASI imzalandı.
• PARİS ANTLAŞMASI(1856)’NIN MADDELERİ

• •Osmanlı Devleti Avrupa devleti sayılacak ve Avrupa hukukundan yararlanacak
  •Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı Avrupa Devletlerinin garantisinde olacak. (Bu madde Osmanlı’yı Rusya’ya karşı korusa da Osmanlı’nın kendi kendini koruyamadığının kanıtıdır)
  •Boğazlar konusunda 1841’de imzalanan Londra Boğazlar Sözleşmesi geçerli olacak. Yani savaş gemilerine kapalı olacak.
  •Karadeniz; tarafsız duruma getirilecek, bütün devletlerin ticaret gemilerine açık fakat savaş gemilerine sürekli olarak kapalı olacak, kıyılarında hiçbir tersane bulunmayacaktı. (Bu madde Rusya gibi Osmanlı’yı da yenilmiş devlet durumuna düşürmüştür)
  •Sırbistan, Eflâk ve Boğdan; Osmanlı Devleti’ne bağlı kalacak, ancak bunların sahip bulundukları ayrıcalıklar genişletilecek ve bunlar antlaşmayı imzalayan devletlerin garantisi altında olacaktı. (Osmanlı egemenliğine ve bağımsızlığına aykırı)
  •Osmanlı padişahının ilan etmiş olduğu Islahat Fermanı diğer devletler tarafından memnuniyetle karşılayacaklardır. Ancak bu ferman; antlaşmayı imzalayan hiçbir devlete, Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışma hak ve yetkisi vermeyecekti. (Bu madde de Avrupalıların daha çok içişlerimize karışmasına ortam hazırladı)

  Önemi:

  Rus tehlikesi bir süreliğine önlenmiş, Karadeniz’e ve Balkanlara inmesine engel olunmuştur.
• Osmanlı ilk defa Avrupa Devleti sayılmıştır.
• Islahat fermanı ile ilgili bir maddenin antlaşmaya konması, Avrupalı devletlerin Osmanlı’nın iç işlerine karışmasına ortam hazırladı.

• Not: Osmanlı devletinin Avrupa devleti sayılmasında Tanzimat Fermanı etkili olmuştur.

  --1854’te Kırım Savaşı devam ederken Osmanlı Devleti içine düştüğü mali sıkıntılardan dolayı ilk kez dış borçlanmaya başvurdu ve ilk defa İngilizlerden borç alındı.

• Bu antlaşmadan en karlı İngiltere çıktı.