• Rusya’nın 1870’den sonra Avrupa’daki dengelerin değişmesini fırsat bilerek 1871’de Paris Antlaşmasını tanımadığını açıklaması ve Balkanlarda Panslavizm hareketlerini başlatması  1853 Kırım Savaşı’nın intikamını da almak isteyen Rusya, Panslavizm siyasetiyle Balkanlardaki Slav ahali üzerinde faaliyetlerini artırarak sürekli Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmıştır. Böylece Rusya Balkanlarda, Bosna-Hersek ve Bulgar isyanlarını teşvik etmiş ve Sırbistan ile Karadağ’ı Osmanlı Devleti’ne karşı savaşa kışkırtmıştır.

• Balkanlardaki bu sorunların Osmanlı ordularının galibiyetiyle sonuçlanması üzerine olaylara diplomatik yollardan bir çözüm bulmak isteyen İngiltere, Fransa, Rusya, Almanya, Avusturya ve İtalya; Haliç’te bulunan Bahriye Nezaretinde 23 Aralık 1876’da İstanbul (Tersane) Konferansı’nı düzenlemiştir. İstanbul Konferansı’nda alınan kararlar Osmanlı Devleti’ne bildirilmiştir. Osmanlı Devleti'nin istiklaline ve toprak bütünlüğüne aykırı olan teklifler, Bâbıâli’de kurulan bir genel mecliste müzakere edildikten sonra reddedilmiştir. Bunun üzerine Rusya, 1877’de Osmanlı Devleti'ne karşı savaş ilan etmiştir.

• (İstanbul Konferansı (Tersane Konferansı) başladığı esnada Osmanlı Devleti Kanun-i Esasi’yi yürürlüğe koyup I. Meşrutiyeti ilan etti. Osmanlı Devleti’nin buradaki amaçlarından biri azınlıklarla ilgili olumsuz bir kararın çıkmasına engel olmaktı.)

• Konferansa katılan devletler (İngiltere, Fransa, Rusya, Avusturya, Almanya ve İtalya) I. Meşrutiyet’in ilanını ciddiye almadığı gibi Sırbistan ve Karadağ’ın topraklarının genişletilmesini talep ettiler. Ayrıca Osmanlı Devleti’nden Bosna-Hersek ve Bulgaristan’da özerk yönetimler kurulmasını istediler. Osmanlı Devleti bu taleplerin hiçbirini kabul etmedi. İstanbul Konferansı’na katılan devletler Londra’da yeni bir protokol imzaladı. Protokolün içeriğinde kabul edilmesi imkân dâhilinde olmayan taleplerin bulunmasından dolayı Osmanlı Devleti, 1877’de Londra Protokolü’nü reddetti.  Osmanlı bu kararları da kabul etmeyince İngiltere’nin de yapacak bir şeyi kalmadı, Rusya’da Osmanlı’ya savaş açtı.

Gelişmeler ve sonuçları

• Osmanlı Devleti ile Rusya iki cephede savaştılar. Kafkasya’yı aşan Rusya Erzurum’a kadar ilerledi. Kafkasya Cephesi’nde Ahmed Muhtar Paşa, Ruslara karşı uzun süre direnmişse de Doğubeyazıt, Ardahan, Kars ve Erzurum Ruslar tarafından işgal edilmiştir. Nene Hatun ve diğer Erzurumlu vatandaşlar, Aziziye Tabyası’nı Ruslara karşı büyük bir cesaretle savunmuştur. Ermeniler de ilk kez bu savaşta Ruslarla işbirliği yaptılar.
• Batıda ise Ünlü Osmanlı Komutanı Gazi Osman Paşa’nın Plevne savunmasını aşarak Edirne’yi geçti ve Çatalca’ya kadar ilerledi. Ünlü Plevne savunması bu savaş sırasında yaşanmıştır. Bulgarlar, Sırplar ve Karadağlılar Ruslara yardım etti. Bulgaristan’da Türk köyleri katledildi.

Osmanlı barış istemek zorunda kaldı. 3 Mart 1978’de AYASTEFANOS  (YEŞİLKÖY) antlaşması imzalandı. Ayastefanos Antlaşması’nın maddelerine göre;

• Romanya, Sırbistan ve Karadağ’ın bağımsızlıkları tanınarak Osmanlı Devleti’nden ayrıldı.
• Büyük Bulgaristan Prensliği kurularak Osmanlı Devleti’ne bağlandı. (Avrupa ve Balkan devletlerinin en çok itiraz ettikleri madde buydu. Çünkü Büyük Bulgaristan sayesinde Rusya Akdeniz’e kolayca inebilecekti.)
• Bosna-Hersek’in Rusya ve Avusturya tarafından ortaklaşa himaye edilmesine karar verildi. (Bu maddeye de itiraz edildi)
• Kars, Ardahan, Batum ve Doğu Beyazıd Rusya’ya bırakıldı.
• Girit, Teselya ve Arnavutluk’ta ıslahatların yapılması karar altına alındı.

Ayastefanos ( Yeşilköy) antlaşması İngiltere, Avusturya, Fransa, Balkan ülkeleri ve Almanya’nın itirazı üzerine yürürlüğe konmadı. Rusya’nın Balkanlarda ve Doğu Anadolu’da güçlenmesini ve Akdeniz’e inmesini istemiyorlardı. 1878’de Berlin Konferansı düzenlendi. Konferansa bütün devletler katıldı. Konferans sonunda BERLİN ANTLAŞMASI imzalandı.

Buna göre:

•Sırbistan, Karadağ ve Romanya ( Eflak- Boğdan) bağımsız olacak 
•Büyük Bulgar Krallığı üç parçaya bölündü: Osmanlı Devleti’ne vergi verecek olan Bulgar Prensliği, idari özerkliğe sahip Doğu Rumeli Eyaleti ve Osmanlı Devleti’ne bağlı Makedonya oluştu. 
•Bosna Hersek Osmanlı’da kalacak, yönetimi geçici olarak Avusturya’ya bırakılacak. 
•Kars, Ardahan, Batum Rusya’da, Doğu Beyazıd Osmanlı’da kalacak. ( Doğu Beyazıd kurtarıldı)
•Girit, Teselya ve Ermenilerin oturduğu Anadolu vilayetlerinde ıslahat yapılacak.  
•Osmanlı Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek.  (2 katı)

Önemi ve sonuçları 
•Osmanlı’nın dağılması hızlandı. 3 Balkan ülkesi aynı anda bağımsız oldu ve 3. Bulgaristan’ın temelleri atıldı.
•Ermeni sorunu başladı. 

BERLİN’DEN SONRAKİ ÖNEMLİ GELİŞMELER
•XIX. yüzyıl boyunca “Denge Stratejisi” yürüten Osmanlı Devleti, Almanya ile siyasi ve askerî alanda yakınlaşma dönemini başlattı. Çünkü İngiltere, Osmanlı ülkesinde işgallere başladı. 1878’de Rus tehlikesine karşı KIBRIS’ın yönetimi geçici olarak İngiltere’ye verildi. İngilizler de adaya yerleşti. İngiltere 1882’de MISIR’ı işgal etti. (1869’da Süveyş kanalı açılmıştı.) Böylece Doğu Akdeniz’in kontrolü tamamen İngilizlere geçti. Fransa 1881’de TUNUS’a yerleşti. 
•1885’da Bulgaristan ile Doğu Rumeli sorunu başladı. Ve Doğu Rumeli Bulgaristan’a katıldı.
•1897’de Osmanlı Yunan Savaşı yaşandı. (Dömeke Meydan Savaşı) Savaşı Osmanlı kazanmasına rağmen Girit’e özerklik verildi. Yunanlı bir prens Girit Valiliğine atandı.