Avarlar, Macarlar, Türgişler, Hazarlar

DİĞER TÜRK DEVLETLERİ

AVARLAR:

Türklerin Apar olarak adlandırdıkları Avarlara Çin kaynaklarında Juan-Juan, Batılılar ise Avar demişlerdir. Gök Türkler tarafından yıkıldıktan sonra batıya göç ederek Orta Avrupa’da bir devlet kurmuşlardır (552)

Bayan Kağan döneminde en güçlü zamanlarını yaşadılar.

619 ve 626 yıllarında Sasanilerle birlikte İstanbul’u kuşattılar. Avarlara 805 yılında Frank Krallığı tarafından son verildi.

BULGARLAR:

VI. yüzyılda bir devlet kurdular. Hazarların saldırıları ile ikiye bölündüler Tuna ve İtil (Volga) Bulgarları. Zamanla Hıristiyanlığı benimsediler. Bulgarlar XI. Yüzyılda Bizans’ın XIV. Yüzyılda ise Osmanlıların egemenliğine girdiler. 1908 yılında Osmanlılardan ayrılarak bağımsız oldular.

 

İtil (Volga) Bulgarları ise Altın Orda Devleti son verdi.  Günümüz Rus Federasyonu’ndaki Tataristan ve Başkurdistan Özerk Cumhuriyetleri halkı İtil Bulgarlarının soyundan gelmektedir.

Macarlar:

IX. Yızyılda Peçeneklerin baskıları sonucunda Macaristan’a gelerek yerleştiler. Zamanla Hıristiyanlaştılar. Almanlara yenilmelerine rağmen uzun süre mücadele ederek Almanların Balkanlara inmesine engellemişlerdir.

Peçenekler: X. Ve XI. Yüzyıllarda yer yer varlık gösteren Türk boylarından olan Peçenekler Bizans ordusunda paralı askerlik yapmışlardır. Alpaslan ile Bizans’ın Malazgirt savaşında Türklerin tarafına geçerek Bizans’ın yenilmesine neden olmuşlardır.  Çaka Bey ile birlikte İstanbul kuşatmasına katıldılar (1009).  Peçenekler Slavların Karadeniz’e inmelerini önlediler.

Türgişler: Batı Kök Türklerinin bir kolu olan Türgişler, Kök Türklerin yıkılmasından sonra Orta Asya’da Çu ırmakları ile Isık Gölü çevresinde yaşıyorlardı. Türgişlerin bilinen ilk hükümdarı Baga Tarkan’dır. Kök Türklerden sonra kendi adına para bastıran hükümdardır. Bu dönemde Araplarla mücadele edildi ve bu toprakların Arapların eline geçmesi önlendi. Sulu Kağan’ın bir ihtilalle Baga Tarkanı ortadan kaldırarak yerine geçmesi nedeniyle iç karışıklıklar yaşandı ve bir süre sonra Araplarla yapılan mücadelede Sulu Kağan yenilerek öldürüldü. Türkgişler VIII. Yüzyılda Karlukların saldırıları ile yıkıldı.

HAZARLAR

Not: Türkler tarih boyunca Kök Türk, Uygur, Arap ve Latin alfabeleri kullanmışlardır. 

Hazarlar, itil ile Don ırmakları çevresine hâkim oldular. VII. Yüzyılda İran’ı ele geçiren Araplar Kafkasya hakim olmak istediklerinde Hazarlar bu Arap saldırılarını durdurdular. Uzak Doğu ile Bizans’ arasındaki ipek yolunun denetimi  Avarların denetimindeydi. İslam ülkeleri ile kuzeydeki Slav topraklarını birleştiren ticaret yollarının denetimini ellerinde bulunduran Hazarlar, bu yüzden ekonomik olarak çok güçlenmişlerdir.
Din konusunda hoşgörülü olmuşlardır. İslamiyet, Hıristiyanlık, Musevilik, dinleri Hazarlar arasında yayıldı.
-Yahudiliği benimseyen tek Türk devletidir.
Bu nedenle Hazar Devleti’nin egemen olduğu VII.-IX. Yüzyıllar Hazar Barış Çağı olarak adlandırılır.  Hazar Devleti X. Yüzyılda Rusların saldırıları sonucu yıkıldılar.