Orhan Bey Dinemi

1320'den itibaren Osman Bey'in yaşlılığı nedeniyle Orhan Bey ordunun başına geçmiştir. Bursa'nın Fethi (1326)'da Osman Gazi'nin ölümü nedeniyle yerine oğlu Orah Gazi geçmiştir. 

Bursa’nın Fethi (1326):

      Bursa’yı Fethedebilmek için Bursa giriş ve çıkışlarını kontrol etmek gayesi ile bu kentin yakınlarına iki kale inşa edildi.
 Orhan Bey 1326 yılında Bursa’yı Fethedebilmek için önce Bursa’nın Güney-Batısındaki Orhaneli Kalesi (Atranos)ve Mudanya Limanı alınarak Bursa’nın Bizans ile olan bağlantısı kesilmiştir.

 Bursa’nın Fethi’nin Sonuçları: Bursa; ipek üretim merkezi olması ve önemli ticeret yolları üzerinde bulunması sebebiyle beyliğin ekonomik açıdan büyümesini sağladı.

Bizan’ın Güney Marmara’daki etkinliği kırıldı.

Bursa Osmanlıların Başkenti haline geldi.
     Palekanon (Maltepe Savaşı):  Bursa’ın fethedilmesinden sonra Bizans İmparatoru III. Andronikos karşı saldırıya geçerek Bursa’yı geri almak için harekete geçti. Orhan Bey 1329 yılında Bizans Ordusunu Maltepe’de ani bir baskınla yenilgiye uğrattıktı.

-1331 yılında İznik

1337 yılında ise İzmit fethetti. 
İznik’in fethinden sonra Gemilik ve 1337 yılında da İzmit fethedildi.

        ANADOLU’DA TÜRK SİYASİ BİRLİĞİNİN SAĞLANMASI:

       Karesioğullarının Osmanlı Topraklarına Katılması
     1345 yılında Karesioğulları içinde meydana gelen taht karışıklıklarını fırsat bilen Orhan Bey bir seferle Karesioğullarına son vererek Balıkesir, Manyas ve Kapıdağı’nı Osmanlı topraklarına kattı.

     Karesibeyliğinin Osmanlı Topraklarına Katılmasının Önemi:
     Karesi  beylerinden Hacı İlbey, Evrenuz Bey, Ece Halil ve Gazi Fazıl Bey Osmanlı hizmetine girdi.   
-1354 yılında Eretna Beyliğine ait Ankara ve Sivrihisar’ı  Süleyman Paşa komutasındaki kuvvetler tarafından alındı.

 Not: Ege Denizi kıyısında bulunan Karesioğulları ve Aydınoğulları önemli deniz gücüne sahiptiler. Bizans ve Haçlılarla savaşarak güçlerini ispatlamışlardı.

     Osmanlılar 1345 yılında Karesi Beyliği’ne ve 1390 yılında (Yıldırım Beyazit) ise Aydın oğullarına son vererek
Karesioğulları ve Aydınoğulları’nın deniz gücünden ve donanmalarından faydalanmışlar.

Bundan sonra; Adalar denizindeki fetih faaliyetlerini Osmanlılar üslenmiştir.
Anadolu’da siyasal birliğin sağlanmasında önemli bir adım atmışlardır.

Yıldırım Bayezit döneminde Anadolu’da Türk siyasi birliği büyük ölçüde sağlansa da Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilmesi nedeniyle Anadolu’da Türk Siyasi birliği tekrar bozulmuştur.

Yıldırım Bayezit döneminde Niğbolu Savaşı’nda Haçlıların yenilmesi nedeniyle Yıldırım Bayezit’e Sultan’ül İklim-i Rum (Rum Diyarı’nın Sultanı) Ünvanı verilmişti. Fakat Bir süre sonra Osmanlıların Memlüklerin bağlı Dulkadiroğullarından toprakların alınması nedeniyle Memlüklerle ilişkiler bozulmuştur.

Not:  Karesioğulları Osmanlı Devleti’ne katılan ilk beyliktir. Bu nedenle Anadolu’da Türk siyasi birliğini sağlamak için atılan ilk adım olmuştur.

Çeyiz olarak Germiyenoğullarından Kütahya, Simav, Emet ve Tavşanlı alınmıştır.

I. Murat döneminde Karamanoğlulları tehdidi karşısında Osmanlıların desteğini almak içinde Hamit Oğulları Akşehir, Beyşehir, Yalvaç, Seydişehir ve Isparta’yı Osmanlılara satmışlar.

        BALKANLARDA YAPILAN FETİHLER 

      Türklerin Rumeli’ye Geçişi; Çimpe Kalesi’nin Alınması (1353)

      Orhan Bey döneminde Saray Bakanı Kantakuzen ile İmparator Yuannis’i  arasındaki taht kavgalarına karışarak Kantakuzen’in tahta geçmesini  sağlamıştır.

     Orhan Bey; İmparator Kantakuzen’in kızı Teodora ile evlendi. Bu dönemde Sırpların Bizans’ı tehdit etmesi sonucunda Süleyman Paşa komutasında Rumeli’ye yardım gönderildi. Bu yardımlar karşılığında Çimpe Kalesi Osmanlılara bırakıldı. Böylece Rumeli’deki fetihler için önemli bir üs kazanılmıştır. Orhan Bey’in temel politikası; Rumeli’yi ele geçirmekti

-Süleyman Paşa Çimpe’den hareket ederek Gelibolu’yu aldı. Daha sonra  Bolayir, Tekirdağ ve Malkara fethedildi.

      İstanbul-Edirne yolunun güvenliğini sağlamak ve Karadeniz’e ulaşabilmek için Burgaz ve Çorlu da alındı.

 Bizans’a yardım amacıyla yapılan seferler Rumeli’nin kolayca fethedileceğini göstermiştir. Rumeli’de ele geçirilen yerlere Türkmenler yerleştirilmiştir.

Anadolu Türk birliğini kurma çalışmaları için Orhan Bey zamanında ilk adım atılmıştır. Orhan Bey; akrabalık kurarak, kara kuvvetinden yararlanarak ve bazen de savaş yoluyla topraklarını büyüterek Anadolu’da Türk birliğini kurmaya çalışmıştır.

Karesioğulları Beyliği’ne ait topraklarını Osmanlılara geçmesiyle ilk kez denize bir kapı açılmıştır.

İSKÂN POLİTİKASI

 -Osmanlıların Rumeli’ye geçişiyle başlamıştır

 -Osmanlı’nın İskân politikasının temel amacı;

      1. Fethedilen yerleri Türkleştirmekti.

      2. Diğer bir amacı ise bölgeyi elde tutmak ve savunulmasını sağlamaktır.

İskan iki şekilde yapılmıştır:

 Sürgün yoluyla konar-göçer Anadolu’daki aileleri Balkanlara yerleştirmek

Kendiliğinden gelip yerleşenler.

      Öncelikle konar-göçer Yörükler ve Tatarlar tercih edilir  ve böylece yerleşik hayata geçmeleri sağlanırdı.

     Göçmen aile seçilirken bir yerde anlaşmazlık içinde olan iki aileden biri seçilir ve böylece o bölgede huzur sağlanırdı.

      Fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma ihtimali olanlar ise başka yerlerde iskân ettirilirdi.

        Bizans’ın taht kavgalarında Bizans üzerinde etkili olarak Rumeli’de fetih yapılmasını sağlamıştır.

Devlet teşkilatını ve sosyal kurumları oluşturmasıyla beyliğin gerçek kurucusu olmuş ve Osmanlı Beyliğine devlet niteliği kazandırmıştır.

         Orhan Bey dönemini özetleyecek olursak:

1320 yılından itibaren yaşlılığı nedeniyle 45 yaşında olan oğlu Orhan Bey ordunun başına geçti.

Bu dönemde Bursa Fethedildi.

Bursa ticaret yolu üzerinde olması, ipek üretimi merkezi olması nedeniyle Bizans’ın önemli gelir kaynaklarından birisiydi.

Bu nedenle Bizans harekete geçerek Bursa’yı geri almak istemiştir.  Maltepe civarında Palekanon Savaşı’nda Bizans’ın mağlup edilmiştir.

-İznik, Gemlik ve İzmit fethedilmiştir.

Bu dönemde İlk Defa Rumeli topraklarına geçilmiştir.

Not: Yaya ve müsellem denilen ilk düzenli ordu kuruldu.

İlk divan teşkilatı kuruldu ve vezirlik kurumu oluşturuldu.

İllere kadılar ve subaşılar gönderildi.

İlk donanmaya sahip olundu ve Karamürsel'de ilk tersane kuruldu.

İlk kez iskân siyaseti uygulanmaya başlandı. (Tekirdağ ve Bolayır çevresinde)

İlk Osmanlı medreseleri Bursa ve İznik'te açıldı.

İmarethaneler (Aşevleri) açıldı.

NOT: Yapılan bu teşkilatlanma çalışmaları ile ''beylikten devlete geçiş'' sağlanmıştır. Böylece, devlet işleri kişisellikten çıkarılarak sürekliliği sağlanmış ve sosyal devlet anlayışı etkin bir şekilde uygulanmıştır.