İslam Dinin; insanlara yeni bir hayat tarzı getirmiştir bu yüzden İslam Dini’nin toplumlar üzerindeki etkisi sadece dini hayat ile sınırlı kalmamış, ekonomi, sanat, siyaset bilimi ve düşünce hayatını da derinden etkilemiştir

 İslam Dini; bilimsel çalışmaları çok büyük önem vermiştir. Müslümanlar özellikle fetihler ile birlikte yeni coğrafyalarda farklı birçok millet ve bu milletlerin bilimsel çalışmaları ile karşılaşmışlardır. İslam her türlü bilimsel çalışmaya açıktır.

İslam dünyasında dini ilimler ve eğitim bilimleri birbirinden ayrı düşünülmeyen tam aksine birbirini tamamlayan bir bilimler olarak kabul edildi. Sadece öğrenmede ve araştırma da kolaylık sağlamak amacıyla bilimler kendi arasında İslamî, sosyal ve eğitim bilimleri şeklinde gruplandırılmıştır.

İslami Bilimler:

 1. Pozitif bilimler; matematik, astronomi, coğrafya, felsefe, tarih

 2. İslami bilimler; tefsir, hadis,  fıkıh, kelam, tasavvuf

1. İslami Bilimler:

Kuranı kerimde İslam dininin doğru biçimde anlaşılması için yapılan çalışmalar sonucunda İslami bilimler doğdu. Bunlar

1. Tefsir: Kuranı kerimi açıklayan ve yorumlayan bilimdir. Bu bilim ile uğraşanlara  müfessir denir. Tabari, Zemahşeri, İbni Mesut.

2. Hadis: Hazreti Muhammed'in Müslümanları aydınlatmak için söylediği sözlere hadis denir.  Bu konularla ilgili bilimlere de hadis ilmi adı verilir. Hadis; kuranı kerimden sonra İslam dininin ikinci ana kaynağıdır. Hadis bilimi ile uğraşanlar muhaddis nedir. En ünlü Muhadisler: Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, İbni Mâce ve Nesaî’dir.

Fıkıh: İslâm hukukudur. Bu bilimde uğraşanlara fakih denir. Fakihlerin verdikleri kararlara fetva denir. Başlıca bazı Fakihler: Ebu Hanife, İmam Maliki, İmam Şafii ve İmam Ahmet bin Hambel'dir

Kelam: Allah'ın birliğini, sıfatlarını,  peygamberlik ve Ahret ile ilgili konuları akıl ve mantık yoluyla ispat eden bilim dalıdır.

            En ünlü kelamcılar İmam Maturidi, İmam Eşari’dir.

Tarih: İslam tarihçileri İslam tarihinin  yanı sıra dünya tarihi ile ilgili eserler vermişlerdir.

           En ünlü tarihçiler: Tabari, İbnü’l Esir, Mesudi’dir.

 Coğrafya: İslam ülkelerinin sınırları genişledikçe ülkeleri gezen seyyahlar gezip gördükleri yerler hakkında kitaplar yazdılar. Bunun yanında ayrıca bunlar arasında coğrafya alanında eser veren:

                   Mesudi, İbni Fadlan ve İdrisi en ünlü isimlerdir.

Astronomi:

 İlam dünyasında astronomi ile ilk olarak Fezali ilgilendi: Usturlap adı verilen aletler, yıldızların hareketlerini izleyerek güneş ve ay tutulmalarının zamanı tahmin etti. Gece ve gündüzün mevsimlere göre kısalıp uzanmasını gösteren cetveller hazırladı.

El Harezmi: Astronomi cetvelleri hazırlayarak yıldızların hareketlerini izledi.  yine bu dönemde astronomi ile ilgili çalışmaların yapıldığı rasathaneler kurdu

Matematik:

 Hint rakamlarını alarak matematik kullandılar. Bu dönede cebir ve logaritma ile ilgili birçok kural oluşturuldu. Trigonometri ve geometri alanında da birçok eser verildi. Bu eserlerden Harizmi’nin “Hisabe’l – Cebr adlı eseri Avrupa’da çevri yapılarak üniversitelerde yıllarca okutuldu.

Kimya:

İslam dünyasında bilinen en ünlü kimyacı Câbir’dir. Kendisi ilk hassas teraziyi kullanmış, madenlerin alaşımları ile yapay altın yapmaya çalışmıştır. Kumaş ve deri boyama yöntemleri geliştirmiştir.

Fizik:

Bugünkü bizim ışık bilimi sahasında temel olarak ne görülüyorsa ilk kez ortaya koyan, İslam dünyasının ünlü fizik âlimi İbnü’l Heysem (960-1039) yılları arasında yaşamıştır.

 Felsefe:

 İslam dünyasında felsefe bilimi ilkçağ Yunan eserlerinin incelenmesi ile başladı. Eski Yunan filozoflarının görüşleri temel alınarak yeni görüşler ortaya konuldu. En ünlü felsefeciler; Kindi, Farabi, İbni Sina ve İbn-i Rüşd’dür. Farabiye ikinci öğretmen anlamında “Muallim-i Sani” denilmiştir.

Tıp ve Eczacılık:

Bu alanda en ünlü bilim adamları İbn-i Sina ve Er Râzî'dir.

İbn-i Sina’nın El El Kanun Fi't Tıb adlı eseri 500 yıl süreyle Avrupa'da temel tıp kitabı olarak okutuldu.

İbn-i Sina Avrupa'da “Avicenna adıyla tanınır.

Errazi’nin çiçek ve kızamık hastalıklarını konu edindiği eserleri de Avrupa'da okutuldu.

Harezmi: IX. yüzyılda yaşayan ve cebir alanında ilk defa eser yazan Müslüman Türk bilginidir.   780- 850 yılları arasında yaşamıştır. Abbasi halifesi Me’mun Bağdat'ta kurduğu Beytül-Hikme (Bilgelik Evi)   kütüphanenin idaresinde görev almıştır. Burada araştırma yapan Harezmi’nin astronomi, matematik ve coğrafya alanında eserler yazmıştır. Yeryüzünün çapını ortaya koymuştur.

Farabi: Büyük bir düşünce ve ünlü bir musiki üstadı olan farabi 870 yılında Türkistan’ın farab kasabasında doğmuştur.

 Batı kaynaklarında “ Alpharabius (Alfarabus) adıyla bilinir.

Mantık, felsefe, matematik ve musiki alanlarında önemli eserler vermiştir. Eserlerinin çoğu Latinceye çevrilerek Avrupa üniversitelerinde okutulmuştur.

 

Biruni (973- 1051): Batı dillerinde Adı Alberuni veya Aliboron olarak geçer. Matematik, doğa bilimleri, coğrafya ve astronomi alanlarında eserler vermiştir. Ona göre uygarlığın ilerlemesi için özgür düşünmek şarttı. Eserleri:

El Kanun-ül Mesüdi: adlı astronomi ile ilgili bu eserini Gazne hükümdarı Sultan Mesud’a sunmuştur.

Kitâbü’s Seydelefi’t-Tıp: Eczacılık üzerine yazılmış bir kitaptır.

İbn-i Sina (980-1037): Yılları arasında yaşamış ünlü bir bilim adamıdır.

Felsefe, mantık, fizik, astronomi ve özellikle de top alanında bir çok eser vermiştir.

Tarihte ilk mide ameliyatını gerçekleştirmiştir. Ayrıca formakoloji’nin kurucusu olarak bilinir.

Eseri: El Kanun Fı’t tıp (Tıp Kanunu)

Tabari (839- 923): Taberistan'da doğdu.  Tefsiri, kıraat, hadis, tarih,  edebiyat, matematik ve tıp alanlarında dersleri almıştır.

 

Eseri: Trah’ul Ümen ve’l Mülük

 İbnü'l Heysem (965-1039)  Basra’da doğdu. Matematik, astronomi, tıp,  kimya, fizik ve optik de önemli başarılar kazanmıştır.  Fotoğraf makinası gibi bütün resim kaydetme cihazları basit bir temel ilkeye dayanır. Bu ilkeyi bin yıl önce bu ünlü bilim adamımız tarafından keşfedilmiştir.

Eseri: Kitabü’l Mnazir İbnü’l Heysem

Gazali

İran’da 1058’de doğdu. Fıkıh alanında dersler almıştır. İlim öğrenmek için pek çok ülkeyi gezmiştir.

Eseri:

İhya’ü Ulûmi’d Din, El-Munkizumine’d Dalâl önemli eserleridir.

 

 

1. Hz. Muhammed (s.a.v) doğruluğu ve güvenilir biri olması sebebiyle  hangi unvan verildi.

Muhammed-ül Emin

2. Mekke'de zulüm ve haksızlığa uğrayan insanların haklarını ve mallarını korumak amacıyla kurulmuş olan cemiyetin adı:

Hilful Fudul

4. Medineliler hangi anlaşma ile Hz. Muhammed (s.a.v) biat ettiler?

Akabe

5.  Hz. Muhammed (s.a.v)’i hangi melek peygamberlikle müjdeledi:

Cebrail

6. İslam Tarihinde Boykot Olayı:

Hz. Ömer ve Hz. Hamza Müslüman oldu ve Müslümanların sayısı giderek artması üzerine müşrikler; tüm Müslümanlar ile görüşmeyi, ticaret yapmayı yasakladılar. Müşriklerin boykotu üç yıl sürdü.

7. Hüzün Yılı: Sevgili Peygamberimiz (s.a.v)’in eşi Hz. Hatice ve amcası Hz. Ebu Talib’in (619 yılında) ölümü

nedeniyle üzüldü. Bu nedenle sözü edilen dönem peygamberimiz için hüzün yılı olarak anılır.

8. Hz. Muhammet (s.a.v)  İlk Mescid-i ve İlk Cuma Namazı:

-Hz. Muhammed Medine'ye 1 saat mesafede olan Kuba’ya ulaştı ve burada ilk mescidi inşa ettirdi. Hz. Muhammed (s.a.v) ilk cuma namazını burada kıldırdı.

9. Hicret Olayı:

Hz. Muhammed (s.a.v)'in Müşriklerin baskısı karşısında zorunlu olarak Mekke'den Medine'ye göç etmek zorunda kaldı. İslam tarihinde bu olay Hicret olarak adlandırılmıştır.

10. Hicretin sonuçları:

-İslam devletinin temelleri atıldı.

-Hz. Muhammed (s.a.v) devlet başkanı olmuştur, Medine İslam dinin merkezi durumuna gelmiştir.

-Mekke -Şam ticaret yolunun güvenliği Müslümanların kontrolü altına girdi.

-Muhacir ile Ensar kardeş ilan edilmiştir

-Müslümanlar baskıdan kurtulmuş ve İslam Dini’nin yayılışı hızlanmıştır.

-Bu olay hicri takvimin başlangıcı kabul edilmiştir.

-Muhacir ve Ensar din kardeşi ilan edildi.

-Medine'de Müslümanlarla Yahudiler arasında vatandaşlık anlaşması yapılmıştır.

11. Medine’de yapılan ilk Mesçit:

Müslümanların Medine'de Mescid-i Nebi adını verdikleri bir mescit yaptırdılar.

12. Mescid-i Nebi’nin önemi:

İbadet için kurulan bu mescit hem önemli konuların konuşulduğu ve kararların alındığı bir yer, hem de yeni kurulan İslam Devleti'nin yönetim merkezi haline geldi.

 13. Daha önce adı Yesrib olan Medine’ye peygamber şehri anlamına gelen Medinet’ül Nebi adı verildi.

 

14. Mekke’den Medine’ye göç eden Müslümanlara ………………………., Medine’nin yerlisi olan ve Müslümanlara  yardım eden anlamına gelenlere ise …………………….denilmiştir.

Muhacir /  Ensar

 15. Hz. Muhammed (s.a.v) Medine'ye geldiğinde Medine'de başlıca bulunan topluluklar:

-Muhacir ve Ensar

-Yahudiler; Ben-i Kaynuka Benî Nâdir, Benî Kureyza

-Henüz daha Müslüman olmamış Araplar

-Az sayıda Hıristiyanlardan oluşmaktaydı.

16. Vatandaşlık Sözleşmesi: (Medine Antlaşması)

47 maddeden oluşmuştur

Bir anayasa niteliği taşır.

Bazı maddeleri şöyledir:

-Bir saldırı olduğu takdirde Medine hep beraber savunulacaktır.

-Müslümanlar ve Yahudiler Mekkeli müşriklerle ittifak yapamayacaklardır.

-Hz. Muhammed’in izni olmadan hiç kimse sefere çıkamayacaktır.

-Her topluluk birbirinin haklarına saygı gösterecektir.

-Yahudiler kendi dillerinde serbest olacaktır.

17. Bedir Savaşı’nı Kısaca anlatını (sebep ve sonuç)

Hicretten sonra Medine'de hızlı bir şekilde yayılmaya başlaması ve özellikle Mekke-Şam ticaret yolunun Müslümanların kontrolüne geçmesi Mekkeli müşrikleri ekonomik yönden endişelendirdi.

Bu duruma son vermek isteyen bir Mekkeli müşrikler Medine’den hicret eden Mekkelilerin eşyalarına el koyarak Şam’a götürüp satmak istediler. Buna engel olmak isteyen Hz. Muhammed harekete geçti.

Bu yüzden  950 kişiden oluşan bir ordu oluşturan Mekkeli müşrikler Medine’ye doğru yola çıktılar. Her iki taraf Bedir kuyusu yakınında karşılaştı. Yapılan savaş Müslümanların zaferiyle sonuçlandı.

18. Uhud Savaşı’nın Sebebi ve Sonucunu Kısaca yazınız?:

Sebi:

Bedir Savaşı’nda yenilen Mekkeliler bu yenilgisinin öcünü için bir yıl sonra tekrar toparlanarak Medine üzerine yürümeleri üzerine çıktı. Hz. Muhammed  ordusuyla  Mekkelileri Uhud Dağı eteklerinde karşılaştı.

Savaşın Sonucu:

 Bu savaş’ta Uhud dağının eteğindeki okçuların yerini terk etmesi sonucu Mekkeli süvariler arkadan saldırdılar. Bu nedenle Müslümanlar Medinelilere yenildiler. Ama istedikleri sonucu alamadılar.

Hz. Hamza ile birlikte 70 Müslüman şehit oldu.

19. Hendek Savaşı Savunması Savaşı’nı kısaca anlatınız:

 Selman-i Farisi’nin tavsiyelerine uyarak insanların geçemeyeceği genişlikte hendekler kazılarak savunma savaşı yapılmıştır. Müşrikler 1 ay sürdürdükleri kuşatmayı kum fırtınası ve yiyecek sitoklarının bitmesi nedeniyle bırakmışlardır. 

20. Hayber Kalesinin fethedilme nedeni:

 Medine -Suriye ticaret yolunun kontrol altına almak için Hayber kalesi fethedildi.

 21. Mute Savaşı’nın önemi: 

Hz. Muhammed (s.a.v)  bu savaşa katılmamıştır.

Bizans ile yapılan ilk savaştır.

22. Mekke'nin fethinin sebebi:

 Mekkeli Müşriklerin Hudeybiye barış anlaşması şartlarına uyulmaması nedeniyle barış bozuldu ve bu nedenle Mekke fethedildi.

23. Hz. Muhammed’in en son seferi:

Tebük

24. Tebük seferinin önemi:

Bizans ile savaş olmadı, fakat bu sefer sonucunda Bizans’a bağlı Gassaniler Müslüman oldular.

25. Hz. Muhammed vefat edince……………… ………..……..mescidinde …….………… …………..…. (cennet bahçesi) adıyla bilinen yere gömüldü.

Mescid-i Nebevi , Ravza-i Mutahhara

26. Hz. Muhammed ………. dağında bulunan ……… mağarasına gidiyor burada günlerce ibadet ediyordu.

    Nur / Hira

27. Hz. Muhammed (s.a.v) döneminde İslam Dini nerelere kadar yayılmıştı?

Bütün Arabistan Yarımadası’na İslam dinini yayılmıştı.

28. Hz. Ebubekir Dönemini kısaca anlatınız:

 “Sıddık” lakabı verilmiştir.

- Yalancı peygamberle uğraşmış ve bu sorunu çözmüştür.

İslam tarihinde bu olaya “ridde (dinden dönenler)” denmiştir.

-Kur’an’ı Kerim  ayetleri toplanarak kitap haline getirildi.

-“Yermuk Savaşı” ile Bizans devleti yenilgiye uğratılmıştır.

29. Hazreti Ömer dönemini kısaca özetleyin:

-Adaleti titizlikle uygulanmıştır

-İslamiyet’in en parlak devri yaşanmıştır.

-Ecnadeyn savaşı ile Bizans’ı yenilgiye uğratarak Suriye ve Filistin’i ele geçirmiştir.

a. Hz. Ömer döneminde Sasaniler ile:

 Kadisiye (636),

Celula(637) ve Nihavent (642)

-İran alınarak Türklerle komşu olunmuştur.

 b. Sasaniler hangi savaşla yıkıldılar?

 Nihavent.

c. Müslümanlar ilk defa ne zaman Türklerle komşu oldular.

İran’a ait Horasan’ın fethiyle

30. Hz. Muhammed (s.a.v)'den sonra sırayla:

-Hz. Ebubekir

-Hz. Ömer

-Hz. Ömer

-Hz. Osman

 Yönetmiştir. Bu döneme Dört Halife (Hulefa-i Raşitin) dönemi denmiştir.

31. Yermük Savaşı hangi halife döneminde kiminle oldu.

Hz. Ebubekir döneminde Bizans ile  

32. Hz. Ömer döneminde nereler fethedildi.

Mısır, Suriye, Irak, İran, Azerbaycan

33. Hz. Ömer döneminde kuzey Afrika'nın fethi için ordugâh olarak kullanılmak amacıyla Mısır'da kahire yakınlarında ………………………….. şehri kurulmuştur. Fustad

 

34. İlk divan hangi dönemde ve niçin oluşturuldu?

Hz. Ömer döneminde askeri ve mali işlere ait kayıtların tutulması amacıyla kurulmuştur

35. Kim döneminde kuranı kerim çoğaltılarak illere gönderildi? Hz. Osman

36. Rodos adasının fethi ve Kıbrıs’ın vergiye bağlanması ilk defa kim döneminde ve hangi savaşla?

Zatü’s Zavari Savaşı, Hz. Osman

37. Hakem olayından sonra Müslümanlar kaça ayrılmıştır? 

Üçe ayrıldı. Bunlar:

-Hz. Ali taraftarları

-Muaviye taraftarları

-Hariciler

 38. Tavaif i Mülük nedir?

Abbasilerin merkezi otoritesinin zayıflaması üzerine bağımsız olan devletlere denir.

39. Abbasiler Devleti’ne kim kaç tarihinde son verdi?

 İlhanlı devletinin hükümdarı Hülagü Han 1258 yılında Bağdat’ı işgal ederek siyasi alanda güçlü bir varlık gösteremeyen Abbasi Devletini yıkmıştır.

40. İslam dünyasının bilinen en ünlü kimyacısı kimdir? Cabir

41. Hangi savaştan sonra ve kaç tarihinde Türkler arasında İslamiyet hızla yayıldı? Talas (751)

42. Hadis bilimi ile uğraşanlara………………………………denir.

  muhaddis

43. En ünlü muhadisler: Buhari, Müslim, Ebu Davud,  Nesai, Tirmizi

44. İslam hukuk alanda en ünlü fakihler:

Gazali (Ebu Hanife), İmam Maliki, İmam Şafii, İmam Ahmet Hanbeli

45. İslam hukukuna …………………….denir.

Fıkıh

46. İslamiyet’te hukuk bilimiyle uğraşan bilginlere……………….. denir.

Fakih.

47.  “El Kanun Fi tıp” adlı eser kime aittir?

 İbn-i  Sina

48. Emeviler en parlak dönemini………………ve ……………….döneminde yaşadılar

Abdulmelik ve Velid

49.  Emeviler döneminde İslam devleti içinde yaşayanlara……………………denir?

Zimmi

50. Arapça hangi Emevi hükümdarı döneminde resmi yazışmalarda resmi hale getirildi?

Abdulmelik

X. Yüzyılda Halifelik;

Bağdat’ta Abbasiler

Mısır’da Fatimiler

İspanya’da Endülüs Emevileri olmak üzere farklı 3 halife vardı.

Endülüs Emevi Devleti’nin kurucusu………………….dır

Abdurrahman

Abbasiler, Türklerin Araplarla karışıp savaşçı özelliklerini yitirmemeleri için …………………….. denilen şehirler kurmuşlardır.

Samarra

Roma imparatorluğu’nun ikiye ayrılmasında …………. Etkili olmuştur.

 

Hz. Muhammed, 632 yılında hac için Medine’den Mekke’ye geldi. Kâbe yakınında toplanan Müslümanlara son kez seslendiği konuşmasına……………………. denir.

Veda Haccı (Veda Hutbesi)

Ravza-i Mutahhara ne demektir.

Peygamberimizin defnedildiği mezarının bulunduğu yer (Cennet bahçesi anlamına gelir.)

 

Müşrikler ………………………..antlaşmasıyla Müslümanları resmen (hukuken) tanımış oldu.

Hudeybiye

Mekkeli müşrikler ………………aylarda savaşmaz………… denilen panayırlar kurarlardı.

Haram /Ukaz