İlk Türk devletlerinde bilgiye ve bilgili insana önem verilmiştir.

-Bilgili olmak sadece yöneticilerin sahip olması gereken bir özellik olarak görülmemiş toplumun diğer fertlerinin de sahip olması gereken Alp insan anlayışı ortaya çıkmıştır.

 -Türklerde yazı M.Ö. 5. yy öncesinde kullanıldığına örnek olarak Esik Kurganında tabak üzerine yazılmış 11 harflik iki satır yazı gösterilebilir.

Yine ev gereçleri, süs eşyaları vb. üzerinde yazıya rastlanmıştır.

-Türklerde Eğitim Toplumsal bir görevdir.

– “Baba gören ok yontar Ana gören elbise biçer.” Sözü Türklerin eğitime verdi önemi açıklamaktadır.

-Töre kuralları nesiller boyu aktarılmıştır.

-Eğitimde erkek-kız ayrımı yoktur.

-Uygurlarda “ çocuğunu öğretmene ver ondan alıp sanayi ver” sözü eğitime verilen önemi gösterir.

-Uygurlar ilk kez örgün eğitim kurumlarını oluşturmuşlardır.

-Uygurların Eğitim ve öğretim faaliyetleri sonunda gelişme göstermeleri onları çeşitli devlet kademelerinde kâtiplik tercümanlık ve öğretmenlik yapmaları ile son verilmiştir.

-Uygurlar kâğıdı ve matbaayı Avrupalılardan önce kullanmışlardır.

-Kütüphanelerinde dini nitelikli eserler bulunmaktadır.

ASKERİ EĞİTİM:

 Atlı göçebe yaşam tarzını benimseyen Türkler sürekli savaş tehlikesi ile karşı karşıya olduğu için her an hazırlıklı olmak zorundaydılar.

-Türklerin çocukluk cağlarında oynadıkları oyunlar askeri eğitimin başlangıcını oluşturur. Dede korkut hikâyelerindeki Boğaçhan Hikâyesinde ad alabilmek için kahramanlık yapmak gerektiğini anlamamıza yardımcı olur. Barış zamanında yapılan sürek avları askeri tatbikat niteliği taşır.

MESLEKİ EĞİTİM

Türkler hayvancılık ve Tarımla uğraşsallarda savaşçı karaktere sahip olduklarından bu yaşantıya uygun araç ve gereç yapmışlardır.

Meslek Eğitim usta-çırak ilişkisi içinde yapılmıştır.

Türklerde madencilik gelişmiştir.

Tahta oymacılığı gelişmiş ve bu da matbaacılığa zemin hazırlamıştır.

Mesleki eğitim kapsamında öğrenilerek yapılabilecek sanat eserleri:

-Balbal

–Taş işlemeciliği Halı

- El sanatı ve Altın işlemeciliği

– Madencilik ve süsleme Kılıcı

– Demircilik, ahşap disk

– Oymacılık at eyer takımı

– Süsleme

 

BİLİM:

Yapılan kazılarda bulunan eşyalar Türklerin kimya, ilaç yapımı, veterinerlik, tıp ile ilgilendiklerini gösterir.

Türklerin yaşam tarzı bilimsel faaliyetlerine etki etmiştir. Astronomi bilimi ile ilgili çalışmalar 12 hayvanlı Türk takviminin yapılmasını kolaylaştırmıştır. Yine Astronomi çalışmaları Nevruz gününün tespit edilmesini ve baharın başlangıcı olarak görülmesini sağlamıştır.

Ticaretle uğraşan Türkler Matematik ile de uğraşmışlardır. Türklerin Tıp alanında da çalışmaları vardır. “ OTACI” denilen şifacılar halkın tedavisinde görev almışlardır. Uygurlar tıp alanında diğer Türk devletlerinden daha ileri gitmişlerdir. Eczacılıkta ileri gitmişlerdir.