1. Hak ve özgürlük kavramının tanımını bir biri ile karşılaştırma yaparak arasındaki farkı bir örnekle açıklayınız? 

2. Hangi durumda özgürlük sadece azınlıklara tanının bir ayrıcalık olmaktan öteye gitmez bir örnekle açıklayınız? (15p)

3. Eşitliliği nasıl tanımlayabiliriz, bir örnekle açıklayınız? (10p)

4. Atatürk, birey ve millet olarak Türklerin özgürlüklerine verdiği önemi nasıl dile getirmektedir, açıklayınız? (20p)

5. Hukuk devletinde devletin gücü nasıl sınırlandırılmıştır? Açıklayınız? (10p)

6. Teokrasi ve oligarşi ne demektir? (10p)

7. Hukuk düzeninin bireylere tanıdığı yetkiye…………………….denir. (10p)

8. Başkalarına zara vermeden her şeyi yapabilmeye…………………….denir. (10p)

Cevaplar:

1. Hak ve özgürlük kavramının tanımını bir biri ile karşılaştırarak  yaparak arasındaki farkı bir örnekle açıklayınız?

Hak: Bireylerin ya da toplulukların çeşitli gereksinimlerinin karşılanması için dile getirdikleri istemlerin hukuk yoluyla düzenlenip güvenceye bağlanmasıdır.

Özgürlük: Bir şeyi yapma veya yapmama, beli bir şekilde davranıp davranmama erkidir.

                   Serbest hareket etme gücüdür.

                  Başkalarına zarar vermeden davranabilme biçimidir.

2. Hangi durumda özgürlük sadece azınlıklara tanının bir ayrıcalık olmaktan öteye gitmez bir örnekle açıklayınız?

Özgürlük; küçük bir gruba değil, herkese için söz konusu olmalıdır. Her kese eşit olarak tanınmalı ve herkes özgürlüklerden eşit olarak yararlanabilmelidir. Aksi takdirde, özgürlükler sadece azınlıklara tanınan bir ayrıcalık olmaktan öteye gidemez. Bu durumda eşitlikten söz edilemez.

3. Eşitlik: Hiç kimseye dil, din, ırk ve cinsiyet gibi özellikleri nedeniyle ayrıcalık tanınmaması, tüm bireylere aynı hak ve özgürlüklerin tanınmasıdır. Eşitliğin sağlanabilmesi ise anayasa ve yasalarla belirlenen hak ve görevlerin herkese eşit olarak uygulanmasıyla mümkündür. Buna fırsat eşitliği ya da hukuk eşitlik adı verilir.

4. Atatürk, birey ve millet olarak Türklerin özgürlüklerine verdiği önemi nasıl dile getirmektedir, açıklayınız?

:Atatürk, birey ve millet olarak Türklerin özgürlüklerine verdiği önemi nasıl dile getirmektedir, açıklayınız?

Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir. Ben milletimin ve atalarımın en değerli mirası olan bağımsızlık aşkıyla yaratılmış bir adamım. Çocukluğumdan bu güne kadar özel ve resmi yaşamımın her evresine tanık olanlar bu aşkı bilirler. Bence, bir bilette şerefin, saygınlık, namus ve insanlığın var olabilmesinin ve sürmesinin, o milletin kesinlikle özgür ve bağımsızlığını elinde bulundurmasıyla gerçekleşme olanağı vardır

5. Hukuk devletinde devletin gücü nasıl sınırlandırılmıştır? Açıklayınız?

Devlet tarafından konulan ve herkesçe uyulması zorunlu olan yazılı kurallardır. Bu yazılı kurallara pozitif hukuk olarak adlandırılır.  Hukukun en önemli kaynağı doğal hukuktur. Doğal hukuk düşünürlerin tasarladıkları ideal hukuktur ve olması gereken kuralları içeren anlayıştır. İnsanının yaşama, düşünme, mülk edinme gibi bazı hakları doğuştandır  Bir devletin temel ilkeleri anayasa ile belirlenir. Anayasada belirlenen bu kurallar insan haklarına dayalı olarak düzenlenmişse ideal hukuk olarak sayılır.

6.

 a. Teokrasi ve oligarşi ne demektir?

    Teokrasi yönetim: Din kurallarına göre yönetim demektir.  Din kurallarına göre yönetiliyor olması teokratik devletin en belirgin özelliğidir.  Teokratik devlet yönetiminde egemenliğin kaynağının ve mutlak sahibinin Tanrı olduğu kabul edilir. Devleti, monarşilerde olduğu gibi tek kişi ya da din adamları sınıfı yönetir. Aylnı zamanda din önderi olan bu kişi ya da zümre yönetme gücünü tanrı’dan aldığını, tanrı’nın emirlerini yerine getirdiğini ve sadece tanrı’ya karşı sorumlu olduğunu savunur. Teokratik yönetim anlayışında devletin, insanların yararı için tanrı tarafından kurulduğuna inanılır ve devlet kutsal kabul edilir. Örneğin Suudi Arabistan yönetimi buna örnektir.

b. Oligarşi devlet: bir gurubun yönetimde egemen olduğu yönetim biçimidir. Oligarşik devletlerde yönetme gücü çok küçük bir grubunun ya da sınıfın elindedir.  Egemenliğin sahibi olan bu grup kendini halka karşı sorumlu saymaz ve devleti istediği gibi yönetir. Yasa yapma ve yargılama görevleri de yine bu grup tarafından yerine getirilir.

7. Hukuk düzeninin bireylere tanıdığı yetkiye………hak…………….denir. (10p)

8. Başkalarına zara vermeden her şeyi yapabilmeye……özgürlük……………….denir. (10p)

Türk Tarihinde Demokrasiye Geçiş Aşamaları:

-İslamiyet’ten önceki dönemlerde boy beyleri seçilirdi. Seçilen boy beyleri kendilerini temsil etmek amacıyla kurultay toplantılarına katılırdı. Kurultay toplantıları yılda iki veya üç defa yapılırdı.

Ülkemizdeki demokratikleşme hareketleri ve buna bağlı olarak insan hakları alanında önemli adımlar 19. yüzyılda başlamıştır. İnsan haklarının tanınması ve güvenceli bir rejime bağlanması anayasal rejimlerle birlikte olanaklı bir duruma gelmiştir. Osmanlı Devleti kuruluşundan sonra dünyada gelişme göstermiş ve dünyanın en güçlü devleti haline gelmişti. Fakat 18. yüzyılda içte bazı huzursuzluklar baş göstermiş. Bu durumu ortadan kaldırmak için 19. yüzyılda başlıca demokratikleşme alanında şu aşamalarla demokrasiye geçiş süreci başlamıştır.

1. Aşama: Sened-i İttifak Osmanlı devlet adamları bu huzursuzluğu gidermek için 1808’de padişahın arzusu üzerine Anadolu ve Rumeli ayanlarını İstanbul’a getirtilmiş ve ayanlarla Sene’i ittifak belgesi onaylanmıştır. Buna göre Türk tarihinde ilk defa padişah’ın yetkilerine bir kısıtlama getirilmiştir veya padişah ayanların varlığını tanımıştır. Bu Türk tarihinde ilk kez demokrasiye geçişin bir adımıdır.

2. Aşama: Tanzimat Fermanı ile (3 Kasım 1939) ikinci adımı atmıştır. Kişi hak ve özgürlükleri bakımından ne kadar eksik olsa da Osmanlı tarihinde derli toplu olarak demokrasi alanında atılan ikinci adım olarak kabul edilir.

    Bu fermanla; din ve mezhep farkı gözetmeksizin bütün kişilerin can güvenliği, şeref ve haysiyetin korunması, kişi güvenliği, mal güvenliği gibi birtakım temel hakları güvence altına almıştır.

3. Aşama: 1856’Islahat fermanı ile Tanzimat fermanındaki eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır. Kırım Savaşı sırasında dış devletlerin iç işlerimize karşımasını önlemek için bu ferman ilan edilmiştir. Bu fermanla Müslümanlarla Hıristiyanlar arasındaki eşitsizlik giderilmeye çalışılmıştır.

4. Aşama: 1876 yılında Meşrutiyetin ilanı ile Kanun-i Esasidir. Bu ilk yazılı Türk anayasasıdır. Bu belgedeki kanunla Monarşik güce sınırlandırma getiriliyordu. Devlet-Vatandaş ilişkileri yeniden düzenlenme yoluna gidildi. 17 maddeden oluşan temel hakları düzenleyen bölüm din özgürlüğünü, dilekçe hakkını, eğitim özgürlüğünü, mülkiyet hakkını ve konut dokunulmazlığını tanımıştı. Yasa önünde eşitlik, vergide adalet, işkence yasağı maddelerini öngörüyordu. Ancak padişah 1878’de Meclisi kapatarak Meşrutiyet yönetimine son vermiş ve üyelerini de dağıtmıştır. 30 yıl sonra aydınların çalışmaları sonucunda ikinci defa Meşrutiyet yönetimi yeniden ilan edilmiştir. Yeniden seçimler yapılmış ve parlamenter sisteme geçilmeye çalışılmıştır. Seçimlerle mebusan üyeleri (millet vekilleri) seçilmiştir.

    Burada bazı haklar ve güvenceler verilmiştir. Kişi özgürlüğü ve basın özgürlüğü sağlanmıştır. Postanelerdeki evrak ve mektuplar yargıç kararı olmadan açılamayacaktı hükmü de ilk defa bu dönemde atılmıştır. Ancak ülke içinde çıkan iç karışıklıklar neden olmuştur ve bundan dış devletler faydalanmak istemişler ve bu karışıklıklar I. Dünya Savaşı’nı çıkmasında en önemli sebeplerden biridir ve I. Dünya Savaşı sonunda Osmanlı devleti yıkılmış yerine Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmuştur. Cumhuriyetin kuruluşu ile Demokrasi alanında büyük adımlar atılmıştır.

             CEVAPLAR