Her insan kendi benzerine eğilim gösterir. Arkadaşı olmayan kimsenin birikimi de yoktur.

ARKADAŞLIK İLİŞKİLERİNDEKİ SINIR

İnsan, duyguları olan bir varlıktır ve sevgi duygusu da bunlardan biridir. Sevgi duygusunun en belirgin ve önemli ferdi ise, insanın kendisine olan ve de bir başkası hakkında beslediği sevgidir. Ruhsal açıdan sağlıklı olan insanlar, başkalarını sevmemezlik edemez ve arkadaşsız yaşayamazlar.

Her insan kendi benzerine eğilim gösterir. Arkadaşı olmayan kimsenin birikimi de yoktur.

Şu da kaçınılmaz bir gerçektir ki; herkesle arkadaşlık edilemeyeceğine ve herkesin bu liyâkati taşımadığına dikkat çekmek istiyoruz.

Bu sebepledir ki arkadaş seçme konusu, hayatımızdaki en önemli konulardan biridir. Çünkü arkadaşlığın, hem maddî hem de manevî açıdan insanın hayatını etkilediği bir gerçektir. İnsanın arkadaşları, bilerek veya bilmeyerek insanın düşünce, ahlâk ve davranışlarını derinden etkiler.

Gerçek arkadaş, arkadaşını amacına ulaştırmak ve de sapıklık ve sapkınlıktan kurtarmak için bütün gücünü kullanan ve imkânlarını seferber eden kimsedir.

Arkadaşına karşı sorumluluğunu şu şekilde açıklamak istiyoruz; mümkün olduğu kadar ona ihsan ve iyilikte bulunmalısın; bunu yapamıyor­san, en azın­dan insaflı davranmalısın. Sana nasıl saygı gösteriyorsa, sen de ona öylece saygı göstermelisin. Seni koruduğu şekilde onu korumalısın. Aranızda olan şeyde (iyilik yapmakta) senden ileri geçmemesine dikkat etmelisin; senden ileri geçtiğinde de onu telafi etmeye çalışmalısın.

Ona layık olan dostlukta kusur etmemelisin. Onun hayrını istemeyi ve onu korumayı kendine gerekli bilmelisin.

Arkadaşınız  için rahmet vesilesi olmalısınız, azap vesilesi değil. İyiliğine iyilikle karşılık verilmelidir; karşı tarafın yani arkadaşının iyilik etmesini beklemek ve de yapılan iyiliklere karşılık vermemek insanca bir davranış değildir.

Bu şekilde kurulan arkadaşlıklar o kadar değerlidir ki insanın bireysel ve sosyal bütün faaliyetlerine ışık tutar. Bu türden arkadaşlıklar bir yandan insanın olgunluk kazanabilmesine zemin hazırlarken, bir diğer yandan da en sarsılmaz ve en kalıcı dostluklar yaratır.

İyi bir arkadaşta aşağıdaki şu özellikleri aramalıyız,

“Yanında olduğun zaman seni süsleyen, hizmet ettiğin zaman onurunu koruyan, yardım dilediğinde yardım eden, konuştuğunda sözünü doğrulayan, atağa geçtiğinde seni takviye eden, bir hayır ve iyi işe giriştiğinde seni himaye eden, hatanı ve yanlışını gördüğünde örten, yaptığın iyiliği gördüğünde (hep) anan, istediğin şeyleri senden esirgemeyen, ihtiyacını dile getirmesen dahi öncülük edip veren ve de bir sıkıntıya düştüğünde üzüldüğün kimse ile arkadaşlık et.”

„Arkadaşlar arasındaki en önemli sorumluluklardan biri, olanca içtenlik ve hüsn-i kabul ile iyilikleri buyurmak ve kötülüklerden sakındırmaktır. Gerçek dostluklar ancak bu şekilde gerçekleşmiş olur ve gerçek meyvesini de vermiş olur.