Neden Değerler Eğitimi Gereklidiri?

YAZIYI İNDİR

Türkiye’de 2010 yılında hayata geçirilmiş olan okul öncesi şeklindeki değerler eğitimi Avrupa ülkelerinde çok çok daha  önceki yıllardan beri kreşlerde uygulanmaktadır. Avrupa’daki kreşler genellikle kilisenin denetimindedir.
Şimdi size;
Değerler eğitimi nedir? 
Değerler eğitimi neden önemlidir? 
Değerler eğitimi nasıl olur? 
İşte, merak edilen tüm detaylar.
Değerler eğitimi kreş ya da anaokullarında verilen genel olarak sevgi, hoşgörü, saygı, adalet, bilinçlendirme ve de yardımseverlik gibi bazı temel değerlerin bulunduğu eğitim programında küçük çocuklara empati ve çevre bilinci gibi konuları öğretir.

Değerler Eğitimi Nedir?

Değerler eğitimi genel olarak Avrupa’da kreşlerde ve ya anaokullarında çocuklara insanlık ile ilgili temel olan değerlerin öğretildiği karakter eğitimi olmaktadır. Değerler eğitiminde en temel olarak yer alan iletişim dersleri verilmektedir.

Değerler eğitiminde diyalog kurmanın ve ya soru sormanın önemini kavramakta olan çocuklar bu sayede de kendini tanıma ve kendini düzgün bir şekilde tanıtma, fikirlerini özgür bir şekilde ifade etme gibi kavramları öğrenirler. Buna ek olarak değerler eğitimi bu bağlamda son derece önemli bir eğitim olup okul öncesinde olan çocuklara verilmiş olan ve mutlaka verilmesi gereken bilinçlendirme eğitimi olur.

DEĞERLER EĞİTİMİ NEDEN ÖNEMLİDİR

İnsan toplumsal yani sosyal bir varlıktır. İhtiyaçları oldukça fazladır, bunu tek başına sağlaması mümkün değildir. Bu nedenle toplumsal yaşamak zorundadır. Bu da yardımlaşmayı, görev ve sorumluluklar açısından da farklı iş bölümlerine ayrılmasına neden olmaktadır. 
Yani sosyal bir varlık olarak insan toplumsal yaşamak zorundadır, toplumsal yaşamak zorunda olduğundan dolayı farklı bir meslek edinerek toplumun işlerinin yürümesinde kendi gücü, kabiliyeti ve yetenekleri doğrultusunda topluma katkı sağlamalıdır. Aksi durumda topluma bir yük olacaktır. Bencillik, çıkarcılık, ahlaksızlık, saygısızlık, sorumsuzluk, plansızlık gibi davranışlar topluma kaos getirir, bu da böylesi toplumlar için rezaletle giden eylemlere dönüşür. Böylesi toplumların başı, terör, anarşizimle başı derde girer. Anarşizm ve terörün yaşandığı bir toplumsal yaşantı insanlara; gözyaşı, keder, üzüntü getirir ki böylesi toplumlar uygarlık ve teknolojide ne kadar ileri gitse de kimse böylesi toplum felaketlerinin yaşandığı bir yerde yaşamak istemez.
  
Öğrencilerin iletişim kurma becerilerini ve kendini yetiştirme becerilerini geliştirmekte olan bu değerler eğitimi, aynı zamanda öğrencilerin ufkunu da açar. Genel olarak derslerde kendilerini tanıtırken ya da diyalog kurarken çocukların nelere dikkat etmeleri gerektiğini öğretilir. Buna ek olarak çocukların nelerden sakınmaları gerektiğini de öğretilir. Ayrıca bu verilen eğitimin en temel amacı küçük çocuklara toplumsal değerlerin çok önemi oluğunu olabildiğince en erken yaşta kavratmak olmaktadır.

Bir toplumun ayakta kalabilmesini sağlayan hoşgörü, sevgi, saygı, iyilikler karşısında teşekkür etme, arkadaşlık ilişkileri, nimetler karşısında Tanrı’ya şükür etme veya yardımlaşma gibi ilkelerde de derslerin genel içeriğini oluştururlar. Buna ek olarak öğrencilere verilen dersler arasında da değerler eğitimi kapsamında çevre bilinci de yer almaktadır. Temelde kreş, anaokullarından başlamak üzere öğrencilere hayvan, çiçek ve doğa sevgisi, ayrıca yaratıcıya şükür etme gibi ahlaki değerler verilmesi amaçlanır.  Yine doğaya, hayvanlara, çiçeklere karşı olan genel kapsamlı sorumluluklar iyi bir şekilde öğretilir. Büyüklere saygı göstermesi, küçüklere sevgi beslemenin önemi vurgulanır. Buna göre de çocuklar kreş ya da anaokullarında en küçük yaşlardan gençlik çağına varıncaya kademe kademe lise yıllarına kadar toplumsal ahlak bilincini oluşturmayı ve yerleştirmeyi amaçlar. 

Değerler Eğitimi Nasıl Olur?

Değerler eğitimi küçük yaşta olan çocuklardan başlamak üzere tüm yetişkin insanlar için gereklidir.  
Okul öncesi değerler eğitimi genel olarak panolar ağacı ve ya değerler ağacı kullanılmaktadır. Değerler ağacının her yaprağında; yaratıcının kudret ve gücünü idrak ederek şükretmeyle birlikte; saygı, sevgi, hoşgörü, adalet, tutumluluk, ahlak gibi önemli olan bazı evrensel değerler yazılır. Bu değerlerin de hayatımızda bulunan yeri ve önemi günlük yaşamda yer alan örnekler ile anlatılmaktadır.

İletişim derslerinde ise genel olarak bol bol günlük hayattan pratikler yapılır. Hemen hemen her ay bir ayrı konunun değer ayı seçilmektedir. 
Örnek vermek gerekir ise kasım ayı için yemek adabı (elleri yıkama, besmele çekerek yemeğe başlama, yemekten katlığında ise şükretme, sofrayı hazırlayan anneye eline sağlık anne yemek iyi olmuştur demek.) seçilebilir.

 Kasım ayı için yine önceden karar verilerek Hoşgörü Ayı seçilir, arkadaşlık kurulacak şahıslarda aranan özellik ve vasıflar, yardımlaşma gibi konular seçilebilir. 
Şubat ayı sevgi ayı 
Mart ayı için Saygı Ayı kabul edilir. Bu şekilde örnekler çoğaltılabilir. Buna ek olarak belirlenmiş olan bu aylarda o konulara genel olarak ağırlık verilmektedir. Seçilen ayın konuları seçilirken Kur’an’dan ayetler, Peygamberimizin örnek hayat hikayeleri, Dünya genelinden ünlü düşünürlerin ahlak ve toplumsal değerle ilgili sözlerinden seçmeler yapılabilinir. 
Öğrencilere yönelik verilen değerler eğitiminde öncelikli olarak öğretilen temel ilkeler arasından diğer ilkeler şu şekilde sıralanabilir.
Saygı ve de özsaygı eğitimi,
Tutumlu bir insan olmanın önemi,
Başkalarının haklarına ve de fikirlerine her zaman için saygı duymak,
Dürüstlük ve doğruluk önemi,
Analitik düşüncenin önemi,
Yaratıcı düşünmenin önemi,
Dayanışma ve de yardımlaşmanın önemi,
Doğa bilinci,
Çevre bilinci ve çevre sevgisi şeklinde değer eğitimi ilkeleri yer almaktadır.
Ayrıca diğer kulüplerle işbirliği yapılabilinir, Kültür Edebiyat, Kütüphanecilik, Yaratıcı Yazarlık
Yine; Coğrafya, Felsefe, Sosyoloji, Din Kültür Ahlak Bilgisi ve Tarih Öğretmenlerinden de destek ve yardım alınır.

A.    Vedat Akbulak