9. SINIFLAR TARİH DERSİ I. ÜNİTE ÖRNEK TEST SORULARI VE CEVAP ANAHTARI

ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI: 2

A.  Bir toplumu diğer toplumlardan ayıran tarih, dil, din, kültür gibi maddi ve manevi unsurlar millî kimliği de belirler. Ortak hafıza; insanların, toplumların ve milletlerin bir kimlik oluşturmasını ve bu kimliği geliştirerek korumasını sağlar. Geçmişte yaşanan her olayın belli nedenleri vardır. Tarih disiplini bu olaylara bugünün bakış açılarıyla değil, o olayların yaşandığı zamanın siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik perspektifinden bakmayı öğretir. Ayrıca insanların karşıt fikirleri de incelemesine imkân tanır. Tarih öğrenen kişiler, bu sayede olayların tek bir bakış açısıyla anlaşılamayacağını fark eder ve geçmiş öğrenmelerini sorgulamaya başlar. Tarihle ilgili önemli kavramlardan biri de kültürel mirastır. Geçmişten günümüze taşınan sanat eserleri, mimari yapılar ve geleneksel unsurlar millî kimliğin korunmasına yardımcı olur. Tarihî yapıları gezmek, resim ve fotoğrafları incelemek geçmişe dair bilinmeyen detayların insanların zihninde şekillenmesini sağlar. Takılar, giysiler ve süs eşyaları ise geçmişte yaşamış insanların estetik zevklerini yansıtması yönüyle önemli birer kültürel miras ögesidir. Bu mirasa sahip çıkmak, insanların yüzyıllar boyunca nesilden nesile aktardıkları birikimlerin devam etmesini ve geleceğin sağlam temeller üzerine kurulmasını sağlar.
Metne göre tarih öğrenmenin faydalarına ilişkin aşağıdaki çıkarımları doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
( ..  ) 1. İnsanlığın geçmişten bugüne dek yaşadığı olaylarla ilgili deney ve gözlem yapılmasına imkân verir.
(  .  ) 2. İnsanların vatandaşlık bilincini ve sorumluluk duygusunu pekiştirir. 
( ..  ) 3. Geçmişte yaşanmış olayların tek bir bakış açısıyla anlaşılacağını sağlar.
( .   ) 4. Olaylara geniş bir perspektiften bakma ve eleştirel düşünme becerisini geliştirir.
(  ..  ) 5. Sorunların savaş yoluyla çözümlenebileceği konusunda toplumlara yol gösterir.6. Günümüz uygarlıklarının tarihsel süreç içinde nasıl geliştiğinin anlaşılmasına yardımcı olur.
(  .  ) 6. Günümüz uygarlıklarının tarihsel süreç içinde nasıl geliştiğinin anlaşılmasına yardımcı olur.
(  .. ) 7. Tüm uygarlıkların tek bir toplum tarafından kurulduğunu gösterir.

B

1.  Tarih öğrenmek, kişinin eleştirel düşünme, problem çözme, analiz etme gibi becerilerini geliştirirken toplumdaki birlik ve beraberliği de güçlendirir. Ayrıca kişinin kendini yenilemesini ve öğrenmeye devam etmesini sağlar. Tarih, sürekli gelişen bir disiplindir. Geçmişte yaşanan haksızlıklara ve adaletsizliklere dikkat çekerek kişinin topluma ve ülkesine karşı sorumluluklarını hatırlatır. Toplumların ortak bir geçmişe sahip olduğunu öğretir, toplumsal farkındalığı artırır, kültürel zenginliğin temellerini oluşturur ve korunmasını sağlar.
Tarih öğrenmenin toplumsal faydalarıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden doğru olanları işaretleyiniz. Doğru olanlar hangileridir?
1. Millî birlik ve beraberliği güçlendirir.
2. İnsanlara vatandaşlık bilinci kazandırır.
3. Hayat boyu öğrenmeyi teşvik eder.
4. Toplumsal farkındalığı artırır.
5. Kültürel zenginliğin korunmasını sağlar.
6. Kişisel gelişimi hızlandırır

Yandaki sıralamada doğru olanların numaraları aşağıdakikilerden hangi seçenekte verilmiştir?

A) 1, 4, 5      B) 4,5         C) 1,2,3,4,5        D) 5, 6            E) 4,5

2. . “Tarih bilmeyen diplomat, pusuladan anlamayan kaptana benzer; her ikisinde de karaya oturma tehlikesi kaçınılmaz sonuçtur.” (Cevdet Paşa)
    “Ağacın köküne su dökmeden meyve alabilmek mümkün değilse tarihi bilmeden geleceğe adım atmak da mümkün değildir.”    (İlber Ortaylı)
    "Tarih okumak; insanları bilge, şiiri esprili; felsefeyi derin düşünceli; ahlakı ciddi yapar. Mantık ve belagatta tartışma niteliği sağlar."( Şinasi)
        “Tarih, muazzam bir erken uyarı sistemidir.” (Norman Cousins)
     Tarihçi ve düşünürlerin bu görüşlerinden hareketle tarihle ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisine ulaşılamaz? 
A) Geçmişteki olaylardan ders alınmasını sağlar.    B) Bireyleri ve toplumları geleceğe hazırlar.    
C) Toplumsal bilincin gelişmesini sağlar.        D)  Devletler arası ilişkilere yön verir.    
E) Bireylere farklı beceriler kazandırır.
 

3. Selçuklu tarihçiliğinin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Salim Koca, “Yapılacak bütün değerlendirmeler ve yorumlar, tarihsel bilginin özüne ve zamanın anlayışına uygun olmalıdır. Başka bir deyişle değerlendirme ve yorum, bugünün fikir ve anlayışına göre değil, olayın geçtiği zamanın fikir ve anlayışına uygun olarak yapılmalıdır. Aksi takdirde tarihsel olayın gerçek mahiyetini ve değerini ortaya koymak mümkün olamayabilir.” demiştir.

Buna göre tarihsel bilginin üretim süreciyle ilgili
    I.    Tarihsel bilgi, bugünkü değer yargılarıyla ele alınmalı ve yorumlanmalıdır.
    II.   Kaynaklar sorgulanırken öncelikle toplumsal çıkarlar göz önünde bulundurulmalıdır.
    III.  Tarihsel olaylar aydınlatılırken nesnel bir tavır benimsenmelidir. 
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I        B) Yalnız II        C) Yalnız III    D) I ve II    E) II ve III

4. (…) Yaşanılan bölgenin, ilin, kentin, köyün veya mahallenin geçmişine yönelik toplumsal ve kültürel sorumluluk bilinci ile şekillenen yerel tarih anlayışı makro tarih anlayışının muğlak bilgi kırıntılarından bizi kurtararak yaşadığımız çevredeki tarihin aydınlığına bizi ulaştırabilir. Bu da yaşadığımız çevreyi geçmişten bugüne değin uzanan bir tarihsel bütünlüğü içinde yeniden algılayabilmemizi ve böylelikle de eleştirel bakışımızı yapıcı bir temele oturtmamızı sağlayabilir. Yerel tarih konuları çerçevesinde anlatılan ulusal tarih konuları, geçmişten ders çıkarma amacının gerçekleştirilmesi için fayda sağlar ve bu durum doğrultusunda günümüz sorunlarının yorumlanması ve çözüm üretmeye katkıda bulunulması açısından önem arz etmektedir. Getirdiği faydalar doğrultusunda yerel tarihle zenginleştirilmiş bir ulusal tarih, insanlık ve uygarlık tarihinin ayrılmaz bir parçasıdır. 
Buna göre
    I.   geçmişi kritik etme,
    II.  geçmişten pay çıkarma,
    III. sorunlara çözüm üretme
ifadelerinden hangileri yerel tarih çalışmalarının faydaları arasındadır?
A) Yalnız I    B) Yalnız II    C) Yalnız III    D) I ve III    E) I, II ve III

 

5. Tarih ve geçmiş kavramları, birbirinden farklı anlamlar içerir. Tarih; insanların geçmişte yaşadığı önemli olayları kronolojik olarak, belgelere dayanarak ve belli yöntemlerle inceleyen bilimsel bir disiplindir. Geçmiş ise insanların yaşadığı deneyimler bütünüdür ve belge gerektirmez. Tarih çalışmalarında geçmiş yaşantılar, araştırma ve analiz yoluyla anlamlandırılmaya ve yorumlanmaya çalışılırken geçmiş kavramı daha geniş kapsamlıdır ve bireylerin algısına göre değişebilir. 
Bu metinden yararlanarak
    I.    Tarih, insanlığın geçmişte yaşadığı olayları belgeler yoluyla inceler.
    II.   Geçmiş, insanların sözlü olarak aktardıkları kültür varlıklarıdır.
    III.  Tarih, geçmişin bilimsel yöntemlerle incelenmesi ve kişisel yorumlarla açıklanmasıdır.
    IV.  Geçmiş, geride kalan ve bugünü etkilemeyen deneyimlerdir.
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I    B) Yalnız II    C) I ve III    D) II ve IV    E) I, III ve IV
 

6. Tarih, geçmişteki önemli olayları, kültürleri, toplumları ve bireyleri inceleyen bir alandır. Tarihçiler; tarihî öneme sahip siyasi ve askerî olayların yanı sıra ekonomik, sosyal, kültürel ve bilimsel gelişmeleri de ele alır. Örneğin bir tarihçi, hem I. Dünya Savaşı gibi önemli askerî olaylarla hem de Sanayi Devrimi gibi teknolojik ve ekonomik gelişmelerle ilgilenir.
Bu metne göre tarihle ilgili
    I.    Siyasi, askerî, ekonomik, kültürel ve sosyal gelişmeleri inceler.
    II.   Geçmişte yaşanan tüm faaliyetleri inceler.
    III  Belli başlı tarihsel kişilikleri ve askeri olayları inceler. 
ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I    B) Yalnız II    C) II ve III    D) I ve II        E) I ve III
 

7. “11 Eylül Dijital Arşivi, 11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki terörist saldırıların ardından toplumun tepkisini ve etkilerini belgelemek amacıyla oluşturulmuş bir genel ağ arşividir. 11 Eylül Dijital Arşivi; bireylerin, kuruluşların ve toplulukların, olayların şahitleri olarak yaşadıkları deneyimleri ve hatıraları paylaşmalarını teşvik eder. Bu kapsamda arşivde fotoğraflar, videolar, ses kayıtları, e-postalar, günlükler, mektuplar, haber makaleleri, hükûmet belgeleri ve diğer çeşitli dijital belgeler yer alır. Arşiv, 11 Eylül saldırılarına tanıklık etmiş olanların yaşadığı deneyimleri ve olayların toplum üzerindeki uzun vadeli etkilerini anlamak için önemli bir kaynak sağlar. 11 Eylül Dijital Arşivi, dijital tarih alanında önemli bir kaynak olarak kabul edilir ve 11 Eylül saldırılarının toplum üzerindeki etkilerini ve sonuçlarını incelemek isteyenler için değerli bir kaynaktır.”
Buna göre dijital tarih çalışmalarıyla ilgili
    I.    Tarihsel bir olayın daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını sağlar.
    II.   Kaynak sayısının çokluğu tarihçilerin işini kolaylaştırır.
    III.  Farklı verilerden yararlanmak, olaylara bakış açısını değiştirebilir.
    IV.  Farklı kaynakları bir arada kullanmayı mümkün kılar.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?

A) Yalnız I    B) I ve II    C) II ve III    D) II ve IV    E) I, III ve IV
 

CEVAP ANAHTARI:
A. DOĞRU YANLIŞ:
1-Y, 2-D, 3-Y, 4-D, 5-Y, 6-D, 7-Y

ÇOKTAN SEÇMELİ
1-A, 2-C, 3-C, 4-E, 5-A, 6-A, 7-E