7. Sınıf Sosyal Bilgiler: İletişim ve İletişimin Öğeleri

7. Sınıf Sosyal Bilgiler: İletişim ve İletişimin Öğeleri

  • 26 Kasim 2024
  • 7. Sınıf Sosyal Bilgiler
  • Yorum
  • 31 okuma

İletişim Nedir?

Bu ünitede
İletişimi etkileyen tutum ve davranışları analiz ederek kendi tutum ve davranışlarımızı 
sorgulamayı,
Bireysel ve toplumsal ilişkilerde olumlu iletişim yollarını kullanmayı,
Medyanın sosyal değişim ve etkileşimdeki rolünü,
İletişim araçlarından yararlanırken haklarımızı kullanmayı ve sorumluluklarımızı yerine getirmeyi 
öğreneceğiz. 

Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasına iletişim denir. İnsan, toplumsal bir varlıktır ve toplumun bir üyesi olarak diğer insanlarla iletişim hâlindedir. İnsanlar duygu ve düşüncelerini yazarak, konuşarak veya beden diliyle ifade eder. İletişimdeki önemli amaçlardan biri duyguların ve düşüncelerin karşılıklı olarak anlaşılmasıdır.

İnsanlar, iletişim kurarken farklı yollar kullanabilir. İletişim, kullanılan yöntem ve araca göre sözlü, yazılı ve sözsüz iletişim olmak üzere üçe ayrılır. Konuşma ile sağlanan iletişim sözlü, yazı ile gerçekleştirilen iletişim yazılı, beden dili kullanılarak kurulan iletişim ise sözsüz iletişimdir. Sözlü iletişimin beden dili ile desteklenmesi, daha etkili bir iletişimin sağlanmasında önemlidir

İletişimi açıklamak için altı temel öge kullanılır:
1. Kaynak (Gönderici)
2. Alıcı (Hedef)
3. İleti (Mesaj)
4. Bağlam (Ortam)
5. Dönüt (Geri bildirim)
6. Kanal (Gönderme biçimi)

İnsanlar birbiriyle iletişim kurarken suçlayıcı bir dil kullanmaktan kaçınmalıdır. İletişimde “sen dili” yerine “ben dili” tercih edilmelidir. Sen dili; karşımızdaki kişiyi suçlayan, yargılayan, eleştiren ifadeler içerir. Sen dili; davranışa, tutuma, söze, duyguya, düşünceye odaklanmaz; doğrudan kişiliği hedef alır. “Benimle hiç ilgilenmiyorsun.”, “Beni hiç anlamıyorsun.”, “Hep bana kızıyorsun.” gibi ifadeler sen
dili kullanımına örnek verilebilir.
Ben dili ile kurulan iletişimde birey; bir davranış, tutum, söz, duygu, düşünce karşısında ne hissettiğine ne düşündüğüne odaklanır ve karşısındakini suçlamadan duygularını ifade eder. “Zamanının çoğunu bilgisayar kullanımına ayırdığında birlikte yeterince vakit geçiremediğimizi düşünüyorum.”, “İçinde bulunduğum durumu tam olarak anlatamadığımı düşünüyorum.”, “Yaptıklarıma gösterdiğin tepkiler, kendimi kötü hissetmeme neden oluyor.” gibi ifadeler ben dili kullanımına örnek verilebilir. Aşağıda sen dili ile ben dilinin özellikleri verilmiştir. Verilenleri inceleyiniz

Sen dilinin özellikleri:
• Olumsuz ve suçlayıcıdır.
• Davranıştan çok kişi odaklıdır.
• Kişi iletişim kurmaktan kaçınır.

Ben Dilinin Özellikleri
• Olumlu ve yapıcıdır.
• Kişiden çok davranış odaklıdır.
• Kişi iletişim kurmaya açıktır.

İletişimle İlgili Tutum ve Davranışlar  EVET   HAYIR 
1. Yakınlarımı daima başkalarıyla kıyaslarım.    
2. İletişim kurarken emir verici bir tutum sergilerim.    
3. İletişim sırasında karşımdaki kişi ile göz teması kurarım.    
4. İletişimde daha çok “sen dili”ni tercih ederim.    
5. İnsanlara lakap takmak hoşuma gider.    
6.İletişimde daha çok “ben dili”ni tercih ederim.      

                                               
OLUMLU İLETİŞİMİN BAŞINA "D" veya "Y" yazın. 

(   ) Metin, arkadaşı başından geçenleri anlatırken başka bir yere bakıyordu.
(   ) Aysel konuşmasını bitirince Batuhan ona “Yaşadıklarına çok üzüldüm. Sana nasıl yardımcı olabilirim?” dedi.
(   ) Sabah arkadaşıyla karşılaşan Emrah, onu gülümseyerek selamladı.

Etkin dinleme, iletişim kurulan insanı anlamak amacıyla yapılır. Etkin dinlemede öğüt, emir, ahlak dersi verme; suçlama, sorguya çekme, alay etme gibi tutum ve davranışlara yer verilmez. Etkin dinleme becerisine sahip birey, karşısındakinin söylediklerine cevap bulmaya çalışmaz ve ona ön yargıyla yaklaşmaz. Bütün ilgisi ve dikkati onun anlattıklarının üzerindedir. Onunla göz teması kurar.
 Etkin dinleyicinin bu tutumu, konuşan kişiye güven verir. Böylece kişi düşüncelerini çekinmeden ifade eder.

İyi konuşmak etkili iletişim yollarından biridir. İnsanlarla etkili iletişim kurabilmek için iyi bir konuşmacı olmak gerekir. 

İyi bir konuşmacıda bulunması gereken özellikler şunlardır:
-Kelimeleri doğru teleffuz etmeli
-Göz teması kurmalı ve kendine güvenmelidir
-Ses tonunu iyi ayarlamalı, vurgulamayı doğru yapmalıdır
-Sorulan soruları içten cevap  vermeli
-Anlattığı konuyu jest ve mimiklerle desteklemelidir.

İletişim kuran kişilerin birbirinden farklı duygu ve düşüncelere sahip olması normaldir. Bundan dolayı birey, olumlu iletişimi sağlamak için empati kurmalıdır. Empati, bireyin kendini karşısındaki
kişinin yerine koyması; onun duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmasıdır. Birey empati yoluyla iletişim kurduğu kişinin duygularını anlayabilir. Bunun yanında karşısındakini doğru anladığını söz,
jest ve mimikleriyle ifade etmelidir. Empati ile daha olumlu bir iletişim kurulabilir. Böylece iletişim kuramamaktan kaynaklanan sorunlar azalabilir, hatta zamanla ortadan kalkabilir

HACİVAT İLE KARAGÖZ

Hacivat : Merhaba Karagöz’üm. Nasılsın, iyi misin?
Karagöz : İyi değilim Hacivat. Donuyorum. 
Hacivat : Bak Karagöz’üm, leylekler gelmiş. Artık yaz geliyor. 
Karagöz : Hacivat, anlamsız konuşma. Hem leylek gelmiş diyorsun 
hem kaz geliyor diyorsun. 
Hacivat : Kaz demedim Karagöz’üm, yaz geliyor dedim. 
Karagöz : Kaz yazayım ama ben yazı bilmem ki. Yaz demek kolay. 
Hacivat : Dediklerimi yanlış anlıyorsun Karagöz’üm. Bak leylek 
nasıl da takırdıyor. 
Karagöz: Takırtı benden geliyor. Paltom yok da soğuktan dişlerim 
takırdıyor. 
Hacivat: Al benim paltomu giy. (Hacivat paltosunu Karagöz’e verir. Karagöz paltoyu giyer ve dişlerinin takırdaması durur. Bu sefer üşüyen Hacivat’tır ve dişleri takırdamaya başlar.)
Karagöz: Hacivat, bu leylek yolunu kaybetmiş, kış günü Bursa’ya gelmiş. Şimdi gerçekten takırdamaya 
başladı.
Hacivat: Karagöz’üm, leylek değil, ben takırdıyorum. O palto senin olsun. Kürkçü Emin’den kendime 
kürklü palto alacağım. 
Karagöz: Körükçü Cemil’den palto mu çalacaksın? 
Hacivat : Çalmayacağım, parasıyla kürklü palto satın alacağım. 
Karagöz : Hacivat’ım, paltonu geri al, bana kürklü palto satın al.

Ünlü gölge oyunu kahramanları Hacivat ve Karagöz’ün karşılıklı konuşmaları iletişim açısından kayda değerdir. 
Karagöz, Hacivat’ın söylediklerini yanlış anlar. Bu nedenle olumlu iletişim kuramazlar ve konuşmaları komik diyaloglara dönüşür
 

 

TEST: 1  (Word Olarak İndir)

1. Olumlu iletişime başlamak zor değildir. Sabahları uyandığımızda, okula gittiğimizde karşılaştığımız insanlara “Günaydın” diyerek onları selamlamak, onların hal ve hatırlarını sormak olumlu iletişimi başlatmanın en kolay yoludur.
Yukarıdaki metne verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) İletişimin önemi
B) İletişimin unsurları nelerdir?
C) Dikkatli iletişim nasıl olur?
D) Olumlu iletişim nasıl başlar?

2. Sen dili,
● Senle başlar veya senle biter.
● Kişiye kendini suçlu hissettirir.
● Davranışa değil kişiye yöneliktir.
● Kırıcı olabilir.
 Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi “sen dili”ne
örnek olabilir?
A) Neden sürekli geç kalıyorsun?
B) Seni göremeyince meraklandım.
C) Yüksek sesle konuştuğunda üzülüyorum.
D) Benimle oynarsan mutlu oluyorum.

3. Okulumuzun bahçesinde arkadaşlarımla ip atlıyorduk. Bu 
arada bizi gören Sümeyye de oyuna katılmak için yanımıza gelmişti. Ancak Sümeyye bizler kadar yükseğe sıçrayamadığı için ip atlamayı bir türlü başaramıyordu. Sümeyye, 
sıra kendisine geldiğinde tam atlamaya hazırlanıyordu ki 
Meltem’in küçümseyici bir yüz ifadesiyle kendisine gülümsediğini fark etti. Bunun üzerine ip atlamaktan vazgeçti ve üzüntülü bir şekilde kenara çekildi.
Buna göre Meltem’in iletişimi olumsuz etkileyen davranışlardan hangisini kullandığı söylenebilir?
A) Ben dilini kullanma
B) Karşısındakini hor görme
C) İletişimde göz teması kurma
D) Karşıdakini etkin ve ilgili dinleme

4. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir dinleyicinin özelliklerinden değildir?
A) Son sözü söylemek için çabalar.
B) Karşısındaki kişinin konuşmasını ilgiyle dinler.
C) Yargılamadan, suçlamadan dinler.
D) Konuşmacıyla göz teması sağlar

5. Gülsüm: “Okuldaki ilk gün, ilk heyecan, yeni insanlar ve 
bilmediğim bir ortamdı. Etrafımda gördüğüm kişiler acaba bizim sınıfta mı diye düşünüyordum. Gülümseyerek 
sınıfa girdim ve sınıf arkadaşlarım ile tanıştım. Birçoğu 
bana sıcak davrandı. Benimle göz teması kurdu ve beden 
hareketlerinden beni sevdiklerini hissettim.”
Buna göre Gülsüm ve sınıf arkadaşlarının;
I. sözlü iletişim,
II. yazılı iletişim,
III. sözsüz iletişim
yöntemlerinden hangilerini kullandığı söylenebilir?
A) Yalnız II B) I ve II
C) I ve III D) I, II ve II

6. Olumlu iletişime başlamak zor değildir. Sabahları uyandığımızda, okula gittiğimizde karşılaştığımız insanlara “Günaydın” diyerek onları selamlamak, onların hal ve hatırlarını sormak olumlu iletişimi başlatmanın en kolay yoludur.
Yukarıdaki metne verilebilecek en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?

A) İletişimin önemi.
B) İletişimin unsurları nelerdir?
C) Dikkatli iletişim nasıl olur?
D) Olumlu iletişim nasıl başlar?
 

7. Aşağıdakilerden hangisi iletişimi olumlu etkileyen
davranışlardan biri değildir?
A) Ön yargılı olmak B) Empati kurmak
C) Dikkatli dinlemek D) Kibar olma

8. I-Kara haber tez duyulur
   II- Kılıç yarası geçer dil yarası geçmez
   III-Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır
   IV- Bir ağızdan çıkan bin ağza yayılır. 
Yukarıda verilen atasözlerinden hangisi insanlar arasında kurulacak ilişkilerde olumlu dilin etkisine örnektir? 
A) I         B) II         C) III     D) IV

9.  Anne: Telefonda çok konuşuyorsun! 
     Deren: Anneciğim arkadaşımdan ödevimi alıyorum. 
     Anne: Sınıfta dersi dinleseydin hiç gerek kalmazdı, demek ki dersi dinlemiyorsun. 
     Deren: Hayır anneciğim o sırada öğretmen beni görevlendirmişti. 
Yukarıdaki konuşmada anne hangi iletişim hatasını yapmıştır? 
A) Suçlama B) Alay etme C) Yalan söyleme D) Kıyaslama

10. Sen dili,
● Senle başlar veya senle biter.
● Kişiye kendini suçlu hissettirir.
● Davranışa değil kişiye yöneliktir.
● Kırıcı olabilir.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi “sen dili”ne örnek olabilir?

A) Neden sürekli geç kalıyorsun?
B) Seni göremeyince meraklandım.
C) Yüksek sesle konuştuğunda üzülüyorum.
D) Benimle oynarsan mutlu oluyorum
 

11. Aşağıdakilerden hangisi kitle iletişim araçlarının
olumsuz yönüne örnek olarak gösterilebilir?
A) Ahmet’in, okul ödevini internetten araştırarak tamamlaması
B) Ceyda’nın, TRT Okul kanalından faydalanması
C) Özlem’in televizyonda sevdiği belgeseli izlemesi
D) Cemil’in, zamanının büyük bir kısmını televizyon karşısında geçirm

12. Okulumuzun bahçesinde arkadaşlarımla ip atlıyorduk. Bu arada bizi gören Sümeyye de oyuna katılmak için yanımıza gelmişti. Ancak Sümeyye bizler kadar yükseğe sıçrayamadığı için ip atlamayı bir türlü başaramıyordu. Sümeyye, sıra kendisine geldiğinde tam atlamaya hazırlanıyordu ki Meltem’in küçümseyici bir yüz ifadesiyle kendisine gülümsediğini fark etti. Bunun üzerine ip atlamaktan vazgeçti ve üzüntülü bir şekilde kenara çekildi.
Buna göre Meltem’in iletişimi olumsuz etkileyen davranışlardan hangisini kullandığı söylenebilir?
A) Ben dilini kullanma
B) Karşısındakini hor görme
C) İletişimde göz teması kurma
D) Karşısındakini etkin ve ilgili dinleme 
 

Cevap Anahtarı
1-D, 2-A, 3-B, 4-A, 5-C, 6-D, 7-A, 8-C, 9- A, 10-A, 11-D, 12-B

 

Etiketler : ,,,,,,
Google+ WhatsApp