1915 Ermeni Olayları ve Tehcir Kanunu

ÜNİTE KONULARININ GÖRMEK İÇİN (LÜTFEN ÜZERİNE TIKLAYIN)

  Tehcir Kanunu:

Tehcir; zorunlu göç anlamındadır. Doğu Anadolu’daki Rus işgali sırasında Ermenilerin, Ruslarla işbirliği yapmaları üzerine çıkarılmıştır. Anadolu’daki Ermeniler Suriye’ye zorunlu göçe tabii tutulmuşlardır.  

 1915 Ermeni Olayları:

I.Dünya Savaşı’nın şiddetlenerek sürdüğü ve Eli silah tutan Türk erkeklerinin cephelerde bulunmasını fırsat bilen Ermeni vatandaşları Rusya ve Batılı devletlerin kışkırtması sonucu seferberlik ilanına rağmen askere gitmediler. Askerde olan Ermeniler firar ederek isyan eden Ermeni çetelerine katıldılar.

Hınça ve Taşnak komitelerinin öncülüğünde Anadolu’nun bir çok yerinde isyan başlattılar. Osmanlı kuvvetlerini arkadan vuran Ermeniler, Osmanlı birliklerinin harekâtını engellemek için ikmal yollarını kestiler, köprü ve yolları imha ettiler, ordunun geçeceği güzergahlardaki yerleşim yerlerini tahrip ettiler. Böylece amaçları Osmanlı Ordusu’nun yiyecek, su ve gıda bakımından yoksun kalmasına neden olmuşlardır. Çünkü Osmanlı ordusunun geçeceği güzergahlardaki köyler yakılarak su kanalları tahrip edildi. Büyük katliamlar yapıldı. Van, Iğdır, Nahçivan,, Kayseri, Maraş, Muş, Bitlis’te büyük katliamlar yaptılar. Ermeniler böylece Rus işgalini kolaylaştırmışlardır.

I. Dünya Savaşı’nın en şiddetli olarak sürdüğü Çanakkale Cephesinde ölüm kalım mücadelesi verilmekteydi. Osmanlı Devleti Osmanlı – Rus işbirliğini engellemek için bir takım tedbirler almıştır. Bunun için 24 Nisan 1915’te “Ermeni komite merkezlerinin kapatılması, belgelerine el konulması ve komite başkanlarının tutuklanması’nı bir genelge ile tüm komutanlıklara bildirdi. Bu genelge üzerine İstanbul’da Hınçak ve Taşnak komite büroları kapatılarak üyeleri tutuklandı. Ermenilerin 1915 olaylarının yıl dönümü olarak andıkları 24 Nisan günü bu genelgenin yayımlandığı gündür.

Alınan bu önlemler sonuç vermeyince 27 Mayıs 1915’te Tehcir (Göç) Kanunu çıkarıldı. Bu yasa ile Ruslarla iş birliği yaparak katliama girişen Ermeniler bulundukları yerlerde tehlike oluşturdukları için yaşadıkları illerinden güvenli bir Osmanlı toprağı olan Suriye’ye göç ettirildiler. I. Dünya Savaşı’nın sona ermesi halinde uygulanmak üzere tehcir Kanunu’na tabi tutulan Ermenilerin dönüşlerini düzenleyen Geri Dönüş Kararnamesi yayınlanmıştır.