Lise tarih kitabında Paleolitik (Eski Taş Çağı), Mezolitik (Orta Taş Çağı) çağda avcı ve toplayıcı olan insanlar, Neolitik Çağ'da tarım yapmaya başlayarak yerleşik hayata geçtiği belirtilmiştir.

Tarih Öncesi Çağ'da  insanların "Tarım Devrimi"ni başlatması uygarlık (medeniyet) yolunda atılan ilk adım olmuş.  Tarım devrimi ile birlikte avcılığın yanı sıra evcilleştirilen hayvanları gütmeyi, bitkileri ekip biçmesini biliyorlardı. Erkekler daha ağır işlerde çalışıyor, sopa ile hayvanları koruyorlardı, sulama ve kanal işlerini yapıyorlardı. Kadınlar ise tarlada çapa işi ile uğraşmışlar, inek, koyun ve mandaların sütünü sağmışlar.
Tarımla uğraşan kişiler, Mezopotamya'da köy ve kasabaları kurmuşlar. Tarım devrini başlatan insanlar tecrübelerini çevrelerindeki diğer insanlarla paylaştılar. İnsanlar tarım ve hayvancılıkla ilgili bilgilerini birbirleri ile paylaşması veya birbirlerinden etkilenmesi sonucu tarım yapma bilgileri oldukça gelişmiş. Hasat sonucu ürünlerdeki artış artı ürünün doğmasına neden oldu. Ekim -biçim sonrası tarlalarda ürettikleri ihtiyaç fazlası üretime artı ürün dendi. İhtiyaç fazlası elde ettikleri ürünleri depolama, ve takas usulu ile teyiş tokuş yapmalarını sağladı.

      İslami kaynaklarda Hz. Adem (a.s) evlatlarına tarım ve hayvancılıkla ilgili bilgilendirği belirtilmiştir. Yani evlatlarının bazılarına çobanlığı, bazılarına da çiftçiliği öğrettiği belirtilmiş.
Ayrıca Hz. Yafes, Hz. İdris (a.s) uygarlık ve medeniyetin gelişmesi hususiyetinde öncü olmuşlar. Hz. Yusuf (a.s) Mısır Medeniyeti ve uygarlığında önemli katkıları olmuştur.

-TARLADA ÇALIŞAN İNSANLAR

Medeniyet:

Medeniyet bir toplumun maddi ve manevi varlıklarının, düşünce ve sanatla ilgili faaliyetlerinin tümü olarak tanımla[1]nır. Medeniyetler, farklı toplumların birbirini etkilediği uzun süreçler sonucunda ortaya çıkmıştır.

 Eski Çağ’daki avcı ve toplayıcı top[1]lumlardan bilgi toplumuna ve nihayetinde yapay zekâya kadar yaşanan tüm süreçler, medeniyetlerin sahip olduğu birikimlerin birbirini beslemesi sayesinde bugünkü mo[1]dern toplumların ortaya çıkmasını sağlamıştır.

TARIM DEVRİMİ

Paleolitik (Eski Taş Çağı), Mezolitik (Orta Taş Çağı) çağda avcı ve toplayıcı olan insanlar, Neolitik Çağ'da tarım yapmaya başlayarak yerleşik hayata geçmiş. [1]

Tarih Öncesi Çağ'da  insanların "Tarım Devrimi"ni başlatması uygarlık (medeniyet) yolunda atılan ilk adım olmuş.  Tarım devrimi ile birlikte avcılığın yanı sıra evcilleştirilen hayvanları gütmeyi, bitkileri ekip biçmesini biliyorlardı. Erkekler daha ağır işlerde çalışıyor, sopa ile hayvanları koruyorlardı, sulama ve kanal işlerini yapıyorlardı. Kadınlar ise tarlada çapa işi ile uğraşmışlar, inek, koyun ve mandaların sütünü sağmışlar.
Tarımla uğraşan kişiler, Mezopotamya'da köy ve kasabaları kurmuşlar. Tarım devrini başlatan insanlar tecrübelerini çevrelerindeki diğer insanlarla paylaştılar. İnsanlar tarım ve hayvancılıkla ilgili bilgilerini birbirleri ile paylaşması veya birbirlerinden etkilenmesi sonucu tarım yapma bilgileri oldukça gelişmiş. Hasat sonucu ürünlerdeki artış artı ürünün doğmasına neden oldu. Ekim-biçim sonrası tarlalarda ürettikleri ihtiyaç fazlası üretime artı ürün dendi. İhtiyaç fazlası elde ettikleri ürünleri depolama, ve takas usulu ile deyiş-tokuş yapmalarını sağladı.

Not:  İslami kaynaklarda Hz. Adem (a.s) evlatlarına tarım ve hayvancılıkla ilgili bilgilendirdiği belirtilmiştir. Yani evlatlarının bazılarına çobanlığı, bazılarına da çiftçiliği öğrettiği belirtilmiş. Ayrıca Hz. Yafes, Hz. İdris (a.s) uygarlık ve medeniyetin gelişmesi hususiyetinde öncü olmuşlar. Hz. Yusuf (a.s) Mısır Medeniyeti ve uygarlığında önemli katkıları olmuştur.

 

Tarım Devrimi Sonucu  Bitkilerin Evcilleştirilmesi Hadisesi

Tarım devrimi ya da neolitik devrim, insan topluluklarının ilk kez tarım yapmasıyla gerçekleşen ve bu toplumların sosyo-ekonomik yapılarında devrimsel dönüşümler yaratan süreçtir.

Tarım devrimi; Toplumların sosyo-ekonomik yapılarında devrimsel dönüşümler yaratan süreçtir.

Bu süreç, insan topluluklarının avcılık ve toplayıcılıktan tarıma ve bir daha bırakmamak üzere yerleşik düzene geçişlerini temsil etmektedir,

 Neolitik Devrim kavramı ilk kez 1920’li yıllarda Avustralyalı arkeolog Gordon Childe Orta Doğu antik tarihinde gerçekleşen bir dizi tarım girişiminin olduğunu iddia etmiştir.

Tarımın tam olarak nasıl gerçekleştiği bilinmiyor. Ancak ilk çiftçiler, toprağı kazmaya yarayan sopalar ve çapalar kullanarak, bahçe tipi tarım yaptıkları ileri sürülmüş. İnsanlar ilk önce tarlayı sürmeden çapa veya herhangi bir sopa türünden şeylerle kazarak tohumları yeşertmeye çalıştıkları sanılmaktadır.

Günümüzün bazı modern tarihçileri, insanların Neoletik Çağ’da tarım devrimini başlattığı ve hayvanları evcilleştirdiği vurgulanmıştır.

 

Tarım devriminin sonuçları:

Küçükbaş hayvanların evcilleştirilmesi, sürülerin vahşi hayvan ve zararlı bitkilerden korunması

Buğday, arpa, mısır ve pirinç gibi tahıl ürünlerinin evcilleştirilmesi;

Tarlanın sürülmesi ve ekilmesi, ekinin hayvan ve böceklerden korunması; başaklar olgunlaşıp sarardığı zaman biçilmesi,

Buğdayın sap ve kabuktan ayrılması gibi teknik bilgi ve hizmetlerin öğrenilmesi sonucunda mümkün olmuştur.

Ancak evcil bitkilerin insan eli değmeden ve insan koruması olmadan kendi başına yabani otlar gibi yetişmesinin mümkün olamayacağı yorumları yapılmış. İnsan koruması ve bakımı olmadan evcil bitkiler doğada tutunamaz.  Aynı şekilde koyun, inek ve sığır gibi etinden ve sütünden yararlandığımız evcil hayvanların kendi başlarına yabani hayvanlar gibi yaşamaları da mümkün değildir.

İnsanların kullandığı ilk aletler; taş, tahta ve kemik kullanılan temel malzemelerdi.

Son Buzul Çağı yaklaşık olarak MÖ 13.000’ler civarında sona erdi.

Tarih kitabında MÖ 18.000’lerdeki iklimsel değişme yaşandığını ve bu nedenle çok sayıda insanın öldüğü yorumu yapılmış.

Buzulların erimesiyle birlikte insanlar temel besin kaynağı avcılık ve kısmen doğada buldukları kendiliğinden yetişen bitkilerken, MÖ 10.000’lerde tarım toplumuna doğru bir geçişin olmuş.

 

Tarım devrini kısaca özetleyecek olursak:

Nüfus artışı hız kazanmıştır.

Kalıcı yerleşik yaşamın etkisiyle insanların taşınmaz mallar edinebilmesi özel mülkiyeti doğurmuştur.

Tahılların beslenmede kullanılması için de öğütme taşları, havanlar ve dibekler gibi uygun araç-gereçler üretilmiştir.

Artı ürün üretimi ticarî ilişkileri başlatmıştır.

Artı ürün üretimi yeni mesleklerin doğmasına neden olmuştur.

Zenginleşmeye bağlı sosyal tabakalaşma oluşmuştur.

 

Soru: İnsanların tarım devrimini gerçekleştirmesinde aletler ne kadar etkili olmuştur?

Cevap: İnsanların kullandıkları alet ve gereçlere dayanarak tarım devriminden söz edilmektedir.

Tarım Devrimi’nin gerçekleştiği bölgeler:

Buzulların erimesiyle birlikte dünya üzerindeki bazı coğrafi bölgeler insanların daha rahat yaşayacağı yerler hâline geldi.

1. Mezopotamya:

-Mezopotamya, Buğday, arpa, mercimek, bezelye yetiştiriciliği başlamış.

  Mezopotamya’daki Tarım Devrimi’yle buğdayın evcilleştirilmesinden sonra, MÖ 8000 yıllarında Asya’nın güneydoğusunda Sarı Irmak ve Gök Irmak nehirlerinin suladığı arazilerde yaşayan insanlar da benzer bir kaygıyla besin kaynakları olan bitkiyi evcilleştirmişlerdir.

Ancak burada yaşayan insanların iklim ve coğrafi şartlar gereği evcilleştirebildikleri bitki pirinç olmuştur.

  2. Güneydoğu Asya:

-Güneydoğu Asya’da Prinç, darı, soya fasulyesi ve muz

3. Orta Amerika:

-Orta Amerika, kıtanın bilinen ilk yerleşim yerleridir.  Burada mısır, avokoda, fasulye ve balkabağı yetiştirilmeye başlandı.

Buralarda gerçekleşen Tarım Devrimi’yle insanlar yerleşik hayata geçmeye başlamıştır.

Neolitik Devrim de denilen bu süreç sonucunda köyden kente, kentten şehre, şehirden devlete uzanan oluşumlar kurulmuş ve böylece insanlık tarihinin ilk medeniyetleri ortaya çıkmaya başlamış.

Not: Tarım Devrimi dünyanın bu üç bölgesinde farklı zamanlarda birbirinden bağımsız olarak birbirinden etkilenmeden oluştu

 Benzerlikler:

Her üç bölge de verimli topraklara, ekilebilir geniş arazilere ve yeterli su kaynaklarına sahip olması benzer özellikleridir.

Farklılıklar:

Farklı iklim özelliklerine sahip olması, su kaynaklarının yeterliliğinde ve bitki türlerinde görülen çeşitlilikler bu üç bölgede birbirinden farklı tahılların tercih edilmesinde etkili olmuştur.

Bu nedenle insanlar yaşadıkları bölgede tarıma elverişli gördükleri bitkileri yetiştirmek zorunda kalmışlardır.

Tarım Devrimi Orta Amerika’da ise MÖ 7000 yılı dolaylarında gerçekleşmiştir. Burada yaşayan insanlar “teosinte” adı verilen yabani bitkileri evcilleştirmişlerdir. Bu bölgenin iklimine en uygun mısırı ekip biçmesini ve besin olarak tüketilmesini öğrenmişler.

İLK YERLEŞİM YERLERİ

Göbeklitepe

Şanlıurfa kent merkezinin 18 km kuzeydoğusunda, Örencik köyü yakınlarındadır. Burada 1995 yılında Arkeolog Klaus Schmidt (Kılaus Şimit) tarafından başlatılan kazılar sonucunda insanlık ve uygarlık tarihini değiştirecek veriler bulunmuştur.

"UNESCO Dünya Mirası" listesine alınan Göbeklitepe'de konut özelliği taşımayan yapılar dinî ve ayinsel amaçlıdır.

 Günümüzden yaklaşık 12 bin yıl öncesine ait olan bu yapılar, merkezde ikiz (T) şeklinde dikili taş ile onu çevreleyen taşlar ve duvardan oluşmaktadır.

Günümüze kadar keşfedilen en erken tarihli dinî mimarinin içerisinde yer aldığı Göbeklitepe'de; taş aletler, heykeller ve bitki kalıntıları bulunmuştur.

İnsanoğlunun, tarım ve yerleşik hayattan sonra tapınaklar yaptığı şeklindeki yaygın görüş, Göbeklitepe'nin keşfiyle tartışmaya açılmıştır.

Çayönü

Çayönü Diyarbakır ilinin Ergani ilçesinin 7 km kadar güneybatısında kalan bir yerleşmedir.

Çayönü daha hayvanların tam olarak evcilleştirilmediği ve tarımın başlamadığı bir dönem- de avcı toplayıcı insanlara ev sahipliği yapmıştır.

Çayönü, MÖ 10200 yıllarından itibaren de insan topluluklarının yerleşerek köy hayatına başladığı bir merkez hâline gelmiştir.

Çayönü kazılarında ağaç dalları ve kamışlardan yapılmış basit yuvarlak kulübelerin zaman içinde taş temelli kerpiç yapılara dönüştüğü görülmüştür.

Çayönü, tahıl üretimi ve hayvanların evcilleştirilmesine dayalı köy hayatının yaşandığı ilk yerleşmelerdendir.

Çatalhöyük

Çatalhöyük, Konya iline bağlı Çumra ilçesinin on bir kilometre kuzeyindeki Küçükköy sı- nırları içerisinde bir höyüktür.

Yaklaşık 9 bin yıl öncesine tarihlenen Çatalhöyük 8.000 kişilik nüfusuyla o dönemin en büyük ve en kalabalık yerleşmelerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Tek katlı olan Çatalhöyük evlerinin yapımında kerpiç, ağaç, kil ve kamış kullanılmıştır.

Çatalhöyük'te evler birbirine bitişik ve düz damlı olarak aynı planda inşa edilmiş, evlere giriş damlarda açılan kapılardan sağlanmıştır.

Konu: Tarım Devri

https://www.youtube.com/watch?v=8zCEE_TmS1k

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ancak ne varki evcil hayvanlar ile evcil bitkilerin insan korumasına ihtiyacı var.  Peki o zaman şöyle bir soru sorduğumuzda nasıl cevaplayabilirsiniz? Tarım devrimi olmadan önce yani insanlar tarlalarda ekip biçmesini öğrenmeden önce bu bitkiler neredeydi. İnek, kaz, davar, öküz, ördek, hindi neredeydi. Bu evcil hayvanların insan korumasına ihtiyacı var. İnsanın koruması olmadan doğada yaşamlarını vahşi ve yırtıcı hayvanlara karşı sürdüremezler.