Lozan Antlaşmasında Adalar ve Boğazların Durumu

Soralım-Cevaplayalım:

Lozan Antlaşmasında ve sonrasında  “Adalar Sorunu ve Boğazlar sorunu nasıl çözümlenerek gelişme göstermiştir, açıklayınız?

Boğazların güvenliği açısından Çanakkale Boğazı'nın önünde bulunan Bozcaada ve Gökçeada (İmroz) Türkiye'ye verildi. Midilli, Sakız, Sisam gibi Ege adalarının Yunanlılarda kalmasını ve Yunanistan'ın Türkiye'ye yakın adaları silahsızlandırması öngörüldü.

On İki Adan  ise İtalyanlar II. Dünya savaşına kadar çekilmediler. II. Dünya Savaşından sonra İtalyanlar adalardan çekilince on iki adaya Yunanistan yerleşti.

 Kıbrıs Adası:İngiltere 1878 yılında yapılan Berlin Antlaşması’nda, Ruslara karşı Osmanlıları destekleyebileceği sözünü vermesi üzerine Kıbrıs’ta İngilizlere askeri üs kurma izni verildi. Böylece Berlin Antlaşması için kendisini desteklemesi ve bir tehdit durumunda silahlı yardımına karşılık, Kıbrıs Adası’nın yönetimi İngiltere’ye bırakılmıştır.

  I. Dünya Savaşı’nda İngiltere, adayı kendi topraklarına kattığını ilan etmiştir. Lozan Antlaşmasında Türkiye, Kıbrıs’ın İngiliz toprağı olduğunu kabul etmiştir.

 Ek Bilgi: 1954’te Rumlar adada Türkler için terör ve katliam olaylarını başlatmışlar. 1960’da Türkiye-İngiltere-Yunanistan arasında bir Garanti Antlaşması imzalanarak; Kıbrıs’ta cumhuriyet ilan edilmiştir. 1963’ün sonlarında Rumlar tekrar adada kan dökmeleri üzerine Türkiye adaya müdahale etmek istemişse de ABD başkanı Türkiye’yi bu kararından vazgeçirmiştir.  1974 yılında adada Yunanistan yanlısı bir darbe yapılarak ada yönetimi Yunanistan’ın eline geçmesiyle birlikte adada soykırım katliamı başlamıştır. Bunun üzerine aynı yıl Türkiye Kıbrıs’a müdahale ederek Adadaki Türkleri kurtarmıştır.  1983’de KKTC kurulmuş ve Rauf Denktaş Cumhurbaşkanı olmuştur. Rum tarafının 2004’te AB’ne alınması adadaki Rumların AB tarafından tanındığı anlamına gelir.