Yusuf Has Hacip'in Kutadgu Bilig'i Buğra Han'a taktim etmiştir.

Esirgeyen, koruyan Allah’ın adıyla  “Allah’ın, devlet güneşini Türk burçlarından doğurmuş olduğunu ve Türklerin ülkesi üzerinde göklerin bütün dairelerini döndürmüş olduğunu gördüm. Allah onlara Türk adını verdi. Ve yeryüzüne hâkim kıldı. Cihan imparatorları Türk ırkından çıktı. Dünya milletlerinin yuları Türklerin eline verildi. Türkler Allah tarafından bütün kavimlere üstün kılındı. Hak’tan ayrılmayan Türkler, Allah tarafından hak üzerine kuvvetlendirildi. Türkler ile birlikte olan kavimler aziz oldu. Böyle kavimler, Türkler tarafından her arzularına eriştirildi. Türkler, himayelerine aldıkları milletleri, kötülerin şerrinden korudular. Cihan hâkimi olan Türklere herkes muhtaçtır, onlara derdini dinletmek, bu suretle her türlü arzuya naili olabilmek için Türkçe öğrenmek gerekir.”

      Karahanlı Devleti döneminde yaşayan Yusuf Has Hacip, Balasagun şehrinde 1017 yılında doğdu. İlk eğitimini Balasagun'da aldı. Onu bütün dünyaya tanıtan ünlü eseri Kutadgu Biligi'i elli yaşlarında yazdı. 18 ayda tamamlanan bu eseriyle âdeta Yusuf Has Hacip'i ölümsüzleştirdi.

    Yazdığı bu eserini 1070 yılında Karahanlı hükümdarı Uluğ Kara Buğra Han'a takdim etti. Edebiyat ve sanat meraklısı olan Uluğ Kara Buğra Han, sarayda bu kitabı okuttuktan sonra Balasagunlu Yusuf'a "Uluğ Has Hacip" unvanını verdi.

    Devrinin seçkin bir bilgin ve yazarı olan Yusuf Has Hacip, eseri günümüze ulaşan İslami Türk edebiyatının ilk yazarı olması bakımından önemlidir. Yazarımız 1077'de vefat etmiş ve kabri Doğu Türkistan'ın en önemli şehir olarak önemsenen Kaşgar'da bulunmaktadır.

     Kaşgarlı Mahmud’un 11. yüzyılda Balasagun’u merkez alarak çizdiği Dünya haritası o dönem Türklerinin yaşadıkları bölgeleri ve dağılımlarını göstermesi bakımından dikkate şayandır. Harita, Türklerin bulunduğu bölgeleri göstermek amacıyla çizilmiştir. Daire şeklinde olan haritanın çevresinde Doğu, Batı, Kuzey, Güney yönleri belirtilmiş, bazı deniz ve ırmaklar gösterilmiştir. Batıda işaret edilen yerler İdil boylarına, yani Kıpçakların ve Frenklerin oturdukları bölgelere kadar uzanır. Güney-Batıda Habeşistan’a, Güneyde Hint, Sint, Doğuda Çin ve Japonya’ya işaret edilmiştir.

 Genel Özellikleri:

 •XI. yüzyılda yazılmıştır ve mutluluk veren bilgi anlamına gelir.

•Türkçenin ilk sözlüğü, antolojisi, ansiklopedisi ve dil bilgisi kitabidir.

•Araplara Türkçe öğretmek, Türkçenin yaygınlığını göstermek için yazılmıştır.

•Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmıştır.

•Yazarı, birçok Türk boyunu gezerek derlemeler yapmıştır.

•Sözcükleri örnekleyen atasözleri ve şiirler kullanmıştır. (Bu özelliği, onun, kendinden sonraki Türk edebiyatı için çok önemli bir kaynak olmasını sağlamıştır.)

•Aruz ölçüsüyle yazılmıştır. 

Fatımiler devleti son vermiştir. 

Kaynak: İlk Müslüman Türk Devletleri

Diyer Konular:

                      İslam Tarihi

                      Genel Tarih

                     Avrupa Tarihi