Osmanlı devletinin İran Devleti ile savaşları Yavuz Sultan Selim devrinden itibaren başlamış ve Kanuni devrinde 1555 yılında yapılan Amasya Anlaşması ile sona ermişti. Ancak 1577 yılında yeniden başlayan İran savaşları 1639 Kasr-ı Şirin Anlaşması’na kadar devam etmiştir.

1. 1579-1590 Osmanlı-İran Savaşları ve Ferhat Paşa (İstanbul) Antlaşması:

     1579 yılında Şah Tamasb'ın ölümü üzerine İran'da meydana gelen karışıldıklardan istifade etmek için Osmanlı Padişahı III. Murat sınırdaki valilerin isteğine göre (Sokullu Mehmet Paşa’nın karşı çıkmasına rağmen) savaş kararı aldı. Yapılan savaşlarda Osmanlıların üstünlüğü ile sona erdi. İran’ın barış istemesi üzerine Ferhat Paşa (İstanbul) Antlaşması yapıldı (1590). Yapılan antlaşmaya göre:

   Doğuda Azerbaycan, Gürcistan, Dağıstan ve Luristan Osmanlı Devleti’nde kalacaktı.

 *Bu antlaşmayla; Osmanlılar doğuda en geniş sınırlara ulaşmıştır.

 1603-1611 Osmanlı-İran Savaşları ve Nasuh Paşa Antlaşması:

 Nedeni: İran’ın Osmanlıların batıda yapmış olduğu Avusturya savaşlarından ve Anadolu’daki Celali isyanlarından faydalanarak Ferhat Paşa Antlaşması'yla kaybettikleri toprakları geri almak istemeleri.

Sonuç: İran’ın üstünlüğüyle geçen bu savaşlar sonunda, Nasuh Paşa Antlaşması yapıldı.

Buna göre;

Ferhat Paşa Antlaşması ile alınan yerler İran’a geri verildi.

İran yıllık 200 deve yükü ipek, vergi vermeyi kabul etti.

KASR-I ŞİRİN ANTLAŞMASI:

1617-1618 Osmanlı – İran Savaşları ve Serav Antlaşması:

İran’ın Osmanlı topraklarına müdahalesi sonucu Bağdat’ı alması ve yıllık vergiyi kesmesi üzerine, Duraklama döneminin en uzun süren Osmanlı –İran Savaşı başladı.

     IV. Murat’ın merkezdeki otoriteyi sağlaması, yeniçerileri disiplin altına alması üzerine İran’a; 1635’te Revan  1637’de de Bağdat olmak üzere iki sefer yaparak Bağdat’ı geri aldı. Bu yüzyılın en uzun savaşı IV. Murat zamanında oldu.

Sonuç: 1639 yılında yapılan Kasr-ı Şirin Anlaşması’na göre;

-Azerbaycan, Tebriz ve Revan, İranlılara verildi.

-Bağdat, Osmanlılarda kaldı.

-İki Devlet arasında Zağros dağları sınır olacaktı.

 

    Anlaşmanın önemi; Türk - İran sınırını büyük ölçüde belirleyen Kasr-ı Şirin Antlaşması ile çizilen sınır günümüze kadar devam etmiştir.