BASMACI HAREKETİ

(1918-1931) “Baskın yapan, hücum eden” anlamına gelen, Basmacı tabiri Çarlık döneminde Türkmenistan, Başkurdistan ve Kırım’da mücadele eden, Türk güçleri için kullanılmıştır.

Basmacı hareketinin tek amacı; Türkistan’ı Ruslardan kurtararak, bağımsızlığına kavuşturmaktır. Enver Paşa’nın da katılımıyla (1921) Basmacıların mücadeleleri giderek artmış ve 1931 yılına kadar sürmüştür. Bu tarihten sonra Ruslar Basmacı Hareketi’ne kesin olarak son vermişlerdir.

 5 Aralık 1936’da Batı Türkistan’da SSCB’ye bağlı Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Türkmenistan cumhuriyetleri kurulmuş fakat bu cumhuriyetlerin milli bir askeri güce sahip olma hakları kaldırılmıştır.

Sovyet yöneticileri II. Dünya Savaşı’ndan sonra Kırım Türkleri ile Kafkasya’da yaşayan Karaçay, Balkar, Ahıska (Meşhet), Çeçen ve İnguş Türklerini düşmanla iş birliği yaptıkları gerekçesiyle Orta Asya ve Sibirya’ya sürgün etmişlerdir.