
7. ÜNİTE -Atatürk'ün Ölümü ve Sonrası
Atatürk'ün Ölümü.
2. İsmet İnönü'nün Cumhurbaşkanı Seçilmesi.
3. İsmet İnönü'nün Kişiliği ve Devlet Adamlığı.
Atatürk ölünce, 11 Kasım 1938 tarihinde toplanan TBMM, Atatürk’ün en yakın silah ve fikir arkadaşlarından olan İsmet İnönü’yü Türkiye’nin 2. cumhurbaşkanı seçti.
İnönü, Atatürk’ün yolunda memleket ve milletine 1950 yılına kadar cumhurbaşkanı olarak hizmet etmiştir.
I.Dünya Savaşı’nın ardından yapılan barış anlaşmaları kalıcı bir barış getirmedi. Aksine yenilenlere çok ağır anlaşmalar imzalatıldığından yeni bir savaşın tohumlarını ekti. Nitekim Almanya’da Hitler, İtalya’da ise Mussolini, iktidara gelince ırkçı bir politika izlemiş kısa sürede silahlanmaya başladılar. Bu ise yeni bir savaşın belirtileriydi.
Atatürk, Hitler’in ve Mussolini’nin politikalarını değerlendirirken yakında bir savaşın olacağını önceden görüyordu. Bu da Atatürk’ün ileri görüşlülüğünü gösterir.
BİR DEVRİN TANIĞI: NUTUK
Atatürk, hayatı boyunca birçok eser yazmıştır.
Bu eserlerin en kapsamlı olanı Nutuk'tur.
Atatürk'ün Samsun'a çıktığı 19 Mayıs 1919 tarihin-den 1927 yılına kadar gerçekleşen olayları anlatan çok değerli ve kapsamlı bir kaynaktır.
Nutuk, Atatürk'ün Cumhuriyet Halk Fırkasının 1927 yılındaki II. Kurultayı'nda, 36 saat boyunca yaptığı konuşmanın kaleme alınmış halidir.
Nutuk, askerî bir deha ve büyük bir devlet adamı olan Atatürk'ün tarihe, dile ve edebiyata da hâkimiyetini ortaya koyması açısından çok önemli bir eserdir.
Nutuk üç ana bölümden oluşmaktadır.
- Milli Mücadele Hazırlık Dönemi
- Kurtuluş Savaşı Dönemi
- Cumhuriyet ve inkilaplar dönemi
Mustafa Kemal Nutuk'un son sözlerini "en büyük eserim" dediği Türkiye Cumhuriyeti'ni Türk gençliğine emanet ettiğini vurguladığı "Gençliğe Hitabe" ile bitirmiştir.
Nutuk birçok dile çevrilmiştir. Bu durum, Nutuk'un evrensel bir özelliğe sahip olduğunun gösterge-sidir.
10. YIL NUTKU
Atatürk'ün 29 Ekim 1933 tarihinde Ankara Hipodromunda cumhuriyetin ilanının 10. yılı kutlamalarında yaptığı konuşmasına “10. Yıl Nutku” denir.
Atatürk, 10. Yıl Nutku'nda 10 yılda yapılan çalışmaları ve geleceğe yönelik hedefleri anlatmıştır.
Atatürk'e göre geleceğin emanet edileceği gençliği yetiştirmek devletin esas görevleri arasında yer almalıdır.
Atatürk'e göre gençler, kendisine sunulan tüm fırsatları en iyi şekilde değerlendirmeli ve var gücüyle çalışmalıdır.
Türk genci, her şeyden önce milletin bütünlüğüne, bağımsızlığına, benliğine yönelen tehdit ve tehlikeleri göğüslemeyi öğrenmiş olmalıdır.
Atatürk'e göre Türk milleti, Türk milletinin şan, şeref ve büyüklükleriyle dolu tarihinden güç almalıdır.
Türk milleti, bir yandan geçmişiyle övünürken diğer yandan da geleceğe güvenle bakmak için var gücüyle çalışmalıdır.
> Cumhuriyetin Sağladığı Kazanımlar
- Cumhuriyet, egemenliğin millet tarafından kullanıl-ması ile toplumun her alanda kendini geliştirmesine ortam hazırlamıştır.
- Kişi egemenliğinden millet iradesine geçilmiştir.
- Herkesin yönetime katılma hakkı elde etmesiyle devlet millet bütünleşmesi sağlanmıştır.
- Cumhuriyetle birlikte vatandaşlar yasalar önünde eşit olmuş ve devlet yönetimine katılma imkânı bul-muşlardır.
- Cumhuriyet yönetimi ile kadın ve erkek eşitliği sağ-lanmış; siyasal, ekonomik ve toplumsal alanda ay-rıcalıklar kaldırılmıştır.
- Atatürk'ün kurduğu ve bizlere emanet ettiği Türkiye Cumhuriyeti'nin sonsuza kadar yaşaması için Ata-türk ilke ve inkilaplarına sahip çıkmalıyız.
- Milli birlik ve beraberliğin korunması, demokrasi-nin geliştirilmesi, akıl ve bilimin etkin kılınması yine cumhuriyete sahip çıkmakla olur.
- Bize sağlanan bu hak ve özgürlükleri kullanmaya devam etmek ve gelecek kuşaklara aktarmak için de cumhuriyete sahip çıkmalıyız.