Yıldırım Bayezit Dönemi Osmanlı İmparatorluğu

Yıldırım Bayezit Dönemi Osmanlı İmparatorluğu

Yıldırım Bayezit 1389'da Babası I. Murat Han'ın Savaş Meydanında yaralılar arasında dolaşırken hançerlenerek ölmesi sonucunda kardeşi Şahzade Yakup'u öldürerek tahta geçti. 1402 Ankara Savaşı yenilgisine kadar Osmanlı devletini yönetti. Timur'a yenilerek esir düştüğünde kederinden öldü.

I. BAYEZİT DEVRİ (1389-1402):

      Anadolu’da Siyasi Birliği Sağlama Faaliyetleri:

 Bulgar Krallığını ortadan kaldırarak Tuna nehrine kadar Osmanlı hakimiyetini genişletti. Anadolu Türk birliği için çalışmalara başladı. Bunun için Saruhanlı, Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Hamitoğulları ve Germiyan Beyliklerini Osmanlı topraklarına kattı. 
Konya’yı alarak Karamanoğulları Beyliği’ne son verdi.
Candaroğulları, Kadı Burhanettin Beyliklerini Osmanlılara bağladı.
Anadolu’da ele geçirdiği toprakları birleştirerek Anadolu Beylerbeyliği durumuna getirdi ve Kütahya’yı Beylerbeyliği’nin merkezi yaptı.
Ankara savaşı öncesi Fırat’a kadar olan yerler Osmanlı hâkimiyetine girmişti. 
 İstanbul’u kuşattı (1396). Yıldırım Bayezit’in İstanbul’u kuşatması nedeniyle Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi üzerine Bir Haçlı ordusu düzenlendi. Haçlı ordusu Niğbolu’ya dayanması üzerine Yıldırım Bayezit kuşatmayı bırakarak Haçlılar’ı Niğbolu’da karşıladı. Niğbolu Savaşı ile Haçlıları yenilgiye uğratıldı. Savaşın sonucunda:
-Osmanlı Devleti’nin Avrupa üzerindeki baskısı arttı.
-Avrupa’da Osmanlı aleyhine en büyük güçlerden biri olan Macarlar etkisiz duruma geldi.
Eflak ve Boğdan Osmanlı himayesine girdi. 
-Bulgar topraklarının tamamı Osmanlılara katıldı. 
-Balkanlarda Türk hâkimiyeti sağlandı.

 

Yıldırım Bayezit Döneminde İstanbul’u İkinci Defa Kuşatıldı (1400):

-Karadeniz’ den gelecek yardımı önlemek amacıyla Anadolu Hisarı’nı yaptırdı. Fakat Timur Tehlikesi yüzünden Bizans’ın barış teklifini kabul ederek kuşatmayı kaldırdı.  
Bu anlaşmaya göre:
 -Türkler ticaret amacıyla şehre serbestçe girebilecekler.
 -Bizans her yıl Osmanlılara vergi verecek. 
-İstanbul’a bir Türk  mahallesi kurulacak ve bir camii inşaat edilecek. 
-İstanbul’daki Türklerin davalarına bakmak için bir kadı atanacak. 

       Ankara Savaşı (1402)     
      Savaşın gerçek nedeni; iki Türk hükümdarının Türk-Cihan hakimiyeti anlayışı için anlaşmazlığa düşmeleridir.

   Irak, İran ve Azerbaycan bölgesinde güçlenen Timur Devletindeki gelişmeler, Osmanlıları endişelendirmekteydi. Timur ise Çin seferine çıkmadan önce geride Osmanlı ve Memlükler gibi kuvvetli bir devlet bırakmak istemiyordu.

      Nitekim Bağdat ve Karakoyunlu Hükümdarlarının Yıldırım Beyazıt’a, Anadolu Beylerin de Timur’a sığınması savaşı kaçınılmaz bir hale getirdi. 1402 yılında Timur ile Ankara’nın Çubuk ovasında savaşa tutuşan Yıldırım Bayezit, yenilerek esir düştü ve esareti sırasında da öldü.

 Ankara Savaşı’nın Osmanlı Tarihi açısından Önemli Sonuçları:

-Balkanlarda Osmanlı ilerleyişi durdu.

-Yıldırım Bayezit zamanında dağılması beklenen Bizans’ın yıkılması gecikerek ömrü uzadı.

Bursa Timur’un askerleri tarafından yağmalandı

-Timur İzmir’de hüküm süren Saint –Jean Şövalyelerinin egemenliğine son vererek İzmir’i aldı.

- Yıldırım Bayezıt’ın esaret altında ölümü nedeniyle 11 yıl süren taht kavgaları (İsa, Musa, Mehmet ve Süleyman arasında taht kavgaları yaşındı) başladı. Bu döneme Fetret Devri denir (1402-1413).

Osmanlı Devleti dağılma tehlikesini yaşadı.

   Timur; Ankara Savaşı’ndan sonra Anadolu beyliklerini yeniden canlandırdı ve Karesioğulları ile Eşrefoğulları dışında kalan Anadolu beylikleri yeniden kurdu. Timur Osmanlılar da dahil olmak üzere hepsini kendisine bağladı. Böylece Anadolu Türk birliği bozulmuş oldu.

Timur’un çekilmesinden sonra, Anadolu’nun doğusunda güçlenen Akkoyunlular, Osmanlıları tehdit etmeye başladılar.

Ankara savaşı sonuçları bakımından Kösedağ Savaşı ile benzerlik taşımaktadır.

Osmanlı Devleti’nin balkanlardaki düzenli örgütlenmesi ve adaletli yönetimi sayesinde bu bölgede toprak kaybı olmamıştır.

Ankara Savaşı Osmanlı Tarihinde bir dönüm noktasıdır. Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda ve Anadolu’daki yüzyıllık gelişmesini sona erdirerek tekrar başlangıç noktasına döndürmüştür.

 FETRET DEVRİ: (1402-1413)

     Yıldırım’ın oğullarından Süleyman Çelebi Edirne’de, Mehmet Çelebi Amasya’da, İsa Çelebi Bursa’da padişahlıklarını ilan ettiler.

     Mehmet Çelebi kardeşi Musa Çelebi ile anlaşarak Bursa’daki İsa Çelebi’yi ortadan kaldırdılar.

Musa Çelebi Edirne’ye gelerek kardeşi Süleyman’ı yendi ve padişahlığını ilan etti.

     Bunun üzerine Musa ve Mehmet çelebi arasında savaş başladı. Musa yenilerek öldürüldü ve Mehmet Çelebi tek başına hükümdar oldu.

Not 1: Fetret Devri Anadolu’da en şiddetli kardeş kavgasının yaşandığı dönem olmuştur.  Zira devlet otoritesi yok olmuş ve Osmanlı Devleti siyasi birliği bozulmuşrut. Karesioğulları ve Eşrefoğulları hariç diğer Beylikler tekrar kuruldu.

Not:2: Fetret döneminde Bizans, Venedik, Ceneviz, Sırp ve Bulgarlara tavizler vermek zorunda kalınmıştır.  Bütün bu olumsuzluklara rağmen Balkanlarda önemli ölçüde toprak kaybı yaşanmadı. Bunun en önemli sebebi Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'da uyguladığı iskân politikası ve adaletli yönetim anlayışıdır.

 

Google+ WhatsApp