Tepedelenli Ali Paşa'nın İsyanı

Yanya Valisi Tepedelenli Ali Paşa Balkanlarda diğer ayanlarla giriştiği mücadelede rakiplerini yenilgiye uğratarak Balkanlarda gücünden çekinilecek bir konuma ulaşmıştır.

XVIII. ve XIX.  yüzyılda taşrada âyanların etkin olduğu bir dönem yaşanmıştır.  Zira merkezi yönetimin zayıf olması sık sık yeniçeri ayaklanmaları, tecrübesiz padışahların yönetime gelmesi sonucunda taşradaki ayanlar oldukça güçlenmişlerdir. Adeta devlet içinde devlet olmuşlardın.  Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyıl başlarında, Yunanistan’da da âyanlar ortaya çıkmıştı. Bunlardan en meşhuru Tepedelenli Ali Paşa idi.

Âyanlık mücadeleleri neticesinde 1788’de Yanya’da kontrolü ele geçirince III. Selim döneminde Yanya valiliği verilmişti. Kısa zamanda rakiplerini ortadan kaldırarak Yunanistan’ın büyük bir kısmına ve güney Arnavutluk’a hâkim oldu ve Balkanlarda yarı özerk bir yönetim kurdu. Bazı devlet adamlarının yanlış uygulamaları ve haksızlıkları nedeniyle Tepedelenli Ali Paşa’nın isyan etmesine neden oldu. Gücünden çekindiği için Tepedelenli Ali Paşa, 1820’de II. Mahmud tarafından azledilerek idam edilince Balkanlarda çıkan isyan 1822’de bastırıldı ve bu isyan yüzünden Osmanlı Devleti Mora İsyanı ile yeterince ilgilenemedi. Ruslar ve bazı güçlü Avrupalı devletlerin de kışkırtılması sonucu çıkan Rum isyanlarında Balkanlar ve adalarda yaşayan 50 bin Türk katledildi. II. Mahmut bu vahim durum karşısında Mısır Valisi Vakalali Mehmet Ali Paşa’dan yardım istedi. Vali Mora ve Girit valiliklerinin yönetiminin de kendisine verilmesi şartıyla yardım edeceğini belirtti.

Google+ WhatsApp