Cumhuriyet Dönem Toplumsal Hayat ve Günlük Yaşam
Çağdaş Türk Toplumunun Oluşum Aşamaları :
Türk toplumunda; çağdaşlaşma (Batılılaşma) Tanzimat dönemiyle başlar. I. ve II. Meşrutiyet döneminde bu modernleşme Kanuniesasi’yenin kabulü ile devam etmiştir. I. Dünya Savışı sonunda yaşanan göçler nedeniyle Osmanlı nüfus yapısında önemli değişiklikler oldu.
İstiklal Savaşı’nın başarı ile sonuçlanmasından sonra imparatorluktan ulus devlete geçildi.
1876 tarihli Kanunuesasi’de ülkede yaşayan herkes hiçbir fark gözetilmeksizin Osmanlı olarak ifade edilerek bir “Omsalı toplumu” oluşturulmaya çalışılmıştır.
1921 Anayasası’nda ise olağanüstü şartlar nedeniyle vatandaşlık ile ilgili hükümler bulunmamakla birlikte, millet ve millet egemenliğinden bahsedilmekteydi.
1924 Anayasası’na göre Türkiye’de yaşayan herkes din ve ırk farkı gözetilmeksizin “vatandaş” olarak tanımlanmıştır. Atatürk Türk toplumu için muasır medeniyete ulaşmayı hedef olarak belirlemişti. Amaca ulaşmada eğitimin önemi üzerinde durulmuş ve Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkartılarak çalışmalara başlanmıştı.
Bilinçli vatandaşın oluşturulmasında Atatürk’ün ”tam bağımsızlık” ve “hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir.” ilkeleri olmuştur.
Toplumsal alanda inkılaplar yapılmıştır;
-Kadın toplum hayatına katılmıştır
-Kadınlar toplumsal ve siyasal alanlarda erkeklerle eşit statüye kavuşturuldu.
-Kadın ve erkek arasında mutlak eşitlik sağlanmaya çalışıldı.
-Kılık kıyafette batı örnek alınmıştır.
-Tekke ve zaviyeler kapatıldı.
-Eskiden kullanılan lakap ve unvanlar kaldırılarak soyadı kanunu çıkarıldı.
-1926 yılında medeni kanunun kabulü ile laik hukuk sistemine geçildi.
1927 yılında radyo kurularak yapılan inkılâplar halka duyurulmaya çalışıldı.
İstanbul Şehir Tiyatrosu kurularak bu kurum adına çocuk tiyatrosu açıldı.
1930’da Opera Cemiyeti kuruldu.
Darülfünun İstanbul Üniversitesi adını alarak eğitim öğretim faaliyetlerine başladı.
Halkın eğitilmesi maksadıyla “Halkevleri” açıldı.
Soralım Cevaplayalım.
1. Türkler için hangi kültür bağımsızlık duygusunun oluşması ve gelişmesinde rol oynamıştır?
Bağımsızlık duygusun oluşması ve gelişmesinin temelinde bozkır kültürü önemli rol oynamıştır.
2. Türkler yaşam biçimi olarak sosyal hayatta en çok neye önem vermişlerdir?
Bağımsızlığı yitirmek, Türk milleti için en büyük felaket olarak görülmüştür, Türk devleti ve milleti siyasi istiklal ile kültür istiklalin birlikte korunmasına önem vermişlerdir.