Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi Devlet Yapısı ve Anlayışı

 

2 W

 

1. OSMANLI DEVLETİ KÜLTÜR VE MEDENİYET YAPISI (1300-1453)

1. Osmanlı'da Devlet Anlayışı

Türkiye Selçuklu Devleti döneminde bir uç beyliği olarak Söğüt ve Domaniç yöresine yerleşen Osmanlılar, kısa sürede Anadolu'da ve Avrupa'da egemenlik kuran büyük bir Devlet konumuna geldi.

Geniş bir coğrafyaya hakim alan Osmanlılar, bünyelerinde ırk, din, dil ayrımı gözetmeksizin barındırdığı milletleri, yüzyıllarca başarıyla yönetti.

* Osmanlı yönetim sisteminde temel anlayış; adalet, hoşgörü ve himayedir.

* Osmanlı Devleti’nin yönetim merkezi (pây-ı taht) İstanbul’du. Kuruluş döneminden itibaren; Söğüt, Karacahisar, İznik, Bursa ve Edirne Osmanlı Devleti’ne başkent olmuştur.

Hükümranlık Anlayışı:

-Osmanlı Devleti'nde hükümranlık anlayışı,

 1-İslam hukukuna

2. Eski Türk Devlet geleneğine (töre) dayanıyordu

-İslam hukukuna göre hâkimiyet Allah'a aittir. Hükümdar, Allah'ın vekili olarak halkı adaletle yönetme sorumluğu bilincini taşırken yönetilenler de hükümdarın emirlerine uymak zorundaydı.

Türk Devlet geleneğine göre ise, ülkeyi yönetme yetkisinin Tanrı tarafından hükümdar ve ailesine verildiği inancı vardı. Tanrın verdiği siyasi güce kut deniyordu. Ayrıca, ülke hanedanın ortak malı sayılıyordu. Bu sebeple sık sık taht kavgaları çıkmış, kurulan devletler uzun ömürlü olmamışlardır.

Osmanlı Devleti'nde hükümdarlığa kimin geçeceğine dair kesin bir kural yoktu. I. Murat'tan itibaren "ülke hanedanın ortak malıdır" anlayışının yerini, "ülke padişah ve oğullarınındır" Anlayışı aldı.

I. Murat dönemindeki bu uygulamanın amacı, taht kavgalarının sınırlandırılması ve merkezi otoritenin korunmasına yöneliktir.

Şehzadelerin Sancağa Çıkma Uygulaması:

-Şehzadeler, belli bir yaşa gelince sancaklara vali olarak gönderilirlerdi. Onlara lala denilen bilgili ve deneyimli kişiler yardımcı olurdu.

-Şehzadeler, böylece tahta çıkmadan yönetim tecrübesi kazanıyorlardı.

-Önemli şehzade sancakları; İzmit, Bursa, Kütahya, Manisa ve Amasya'dır.

Hükümdar:

Osmanlı Devleti'nde hükümdar ülkenin mutlak hakimidir.  Ancak bu durum onun her istediğini yapabileceği anlamına gelmezdi.

Devleti yönetirken şeriata (İslâm Hukuku) ve töreye uymak zorundaydı.

Padişahın Görevleri:

-Halkı korumak,

-Ada letli olmak,

-Sınırları güvenlik altına almak,

-Seferlere çıkarak ülke topraklarını genişletmek,

-Halkın ekonomik ve sosyal refahını sağlamaktı.

Osmanlı Hükümdarların Kullandığı Unvanlar:

-Bey, gazi, hüdavendigar, sultan, padişah, han gibi unvanlar kullanmışlardır

 Osmanlı Devlet Teşkilatı:
Osmanlı Devleti’nde Devlet anlayışının temelinde;
-Orta Asya Türk Geleneği
-İslam Hukuku
-Fethedilen yerlerin kanunları.
Osmanlı Devleti merkeziyetçi bir devlet yapısına sahiptir(I. Murat dönemi). II. Mehmet’in kardeş katlini yasallaştırması ile mutlak egemenlik(mutlak monarşi) sağlanmıştır. Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi ile yöneti anlayışı mutlak teokrasiye dönüştü.

 Divan-ı Humayun

Fatih Sultan Mehmet zamanına kadar divanuhümayun’da devletle ilgili  siyasi, askeri, adli ve ekonomik işler Padişahın başkanlığında görüşülüp karara bağlanırdı.

Divanıhumayun, ilk defa Orhan Bey zamanında Devlet işlerinin görüşülüp karar varılması amacıyla

-Sasaniler

-Araplar,

-Selçuklular ve diğer Türk devletlerindeki uygulamaları örnek alınarak Divanıhümayun kuruldu.

Divan; din, dil, ırk, cinsiyet, meslek vb. ayrımı yapılmaksızın herkese açıktı.

Divanıhümayun toplantılarına veziriazam, verirler, kazaskerler, defterdar ve nişancı katılırdı.

Yönetim Birimleri:

Beylerbeyliği, eyalet, sancak, kaza ve köylerden oluşmaktaydı.

Beylerbeyliği:

I. Murat zamanında Rumeli beylerbeylik Yıldırım Bayezit döneminde ise Anadolu Beylerbeylik kurularak ülke yönetim bölümlerine ayrıldı.

KURULUŞ DÖNEMİNDE ORDU:

Osmanlılarda ordu kuruluş döneminde iki kısımdan oluşurdu.

1. Kara Kuvvetleri          

2. Deniz Kuvvetleri

Kara Kuvvetleri ise kendi içinde üç kısımdan oluşmuştur.

-Kapıkulu Askerleri

-Kapıkulu Süvarileri

-Eyalet Askerleri

 

OSMANLI KURULUŞ DÖNEMİ KARA ORDUSU

Kapıkulu Piyadeleri	Kapıkulu Süvarileri	Eyalet Askerleri
Acemi Ocağı	Silahtarlar	Tımarlı Sipahiler
Yeniçeriler	Süvariler	Yayalar ve Müsellemler
Cebeciler		Azaplar
Topçular		Akıncılar

 

KARA KUVVETLERİ

    Yaya ve Müsellemler:

     Orhan Bey zamanında ilk düzenli yaya birlikleri ve atlı birlikleri kuruldu. Bu birliklerin piyade askerlerine yayalar, atlı askerlerine de müsellem denmiştir.

    Yaya ve müsellemlere savaş zamanında gündelik iki akçe verilir diğer zamanlarda ise kendilerine verilen çiftliklerde ekip biçerlerdi.

    Kapıkulu Askerleri:

I. Murat döneminde Çandarlı Halil Hayrettin Paşa ile Karamanlı Molla Rüstem’in teşvikiyle devşirme usulüne dayalı olarak Kapıkulu ocakları Gelibolu’da oluşturulmuştur. Kapıkulu ocakları piyade ve süvarilerden oluşturulmuştur.

    Acemi Ocağı:

     Rumeli'ye geçişinden sonra fetihlerin artmasıyla askere olan ihtiyaç daha da arttı. Bunun için 1363'te Pençik Kanunu çıkarılarak savaş esirlerinden yararlanılma yoluna gidildi. Kanuna göre, savaşlarda alınan esirlerden beşte biri vergi karşılığı devletin olacaktı. Bu esirler kısa bir eğitimden sonra Yeniçeri Ocağı'na alınırlardı. Bunun sakıncaları görülünce savaş esiri gençlerin Anadolu'daki Türk ailelerin yanına verilmesi kararlaştırıldı.

Özellikle Ankara Savaşı'ndan sonra iç karışıklıklar ve fetihlerin durması sonucu esir elde edilememesi üzerine, Devşirme Kanunu çıkarılarak daha önce Türk-İslam devletlerindeki uygulamalara benzer şekilde, Hıristiyan halkın erkek çocuklarından sadece bir tanesinin alınması kararlaştırıldı. Tek çocuklu ailenin çocuğu alınmazdı. Bu kanun çerçevesinde lüzum ve ihtiyaca göre üç-beş senede ve bazen daha uzunca bir müddette Hıristiyanlardan sekiz ila duruma göre on sekiz yaş arasında sağlıklı ve kuvvetlilerinden acemi oğlanı alınmaya başlandı. İlk önceleri Rumeli tarafından çocuk toplandı.

Devşirme yapılacak bölgede, öncelikle gönüllü olarak devşirilmek isteyenlerin çocukları alınırdı. Çünkü bu devirde yeniçeri olmak veya devlet kademelerinde önemli mevkilere gelebilmek için devşirme sistemi önemli bir fırsattı. Devşirme işlerinden birinci derecede yeniçeri ağası sorumluydu. Acemi Ocağı'ndan Yeniçeri Ocağı'na geçiş yandaki bilgi notunda ifade edildiği gibi yapılırdı.

     Yeniçeri Ocağı:

     Yeniçeriler, Kapıkulu Ocaklarının en temel ve en kalabalık grubuydu. I. Murat zamanında ilk önce Edirne'de kuruldu. Yeniçeriler, padişahın merkezî otoritesinin temelini oluşturmuştur. Yeniçeriler sayesinde padişah, uç beylerinin nüfuz ve otoritesini dengelemiştir. Yeniçeriler sıkı bir eğitim görürler; ok, yay, kılıç, balta ve gürz gibi çağın silahlarını en iyi şekilde kullanırlardı.

     Yeniçerilerin Savaş Stratejisi:

yaya olarak savaşırlar

-savaş sırasında merkezde, padişahın yanında bulunurlardı. Yeniçeri Ocağı'nın komutanına Yeniçeri Ağası denirdi.

      Yılda bir elbise ve üç ayda bir ulufe denen maaş alan yeniçeriler, Kapıkulu ordusunun en itibarlı birlikleri arasındaydı. Merkezde ya da yakın kışlalarda yaşarlar, askerlik dışında başka işlerle ilgilenmezler ve emekli olana kadar da evlenmezlerdi.

     Cebeci Ocağı:

     Yeniçeri askerlerinin silahlarının yapımını, bakımını ve onarımını sağlayan teknik sınıftır.

     Topçu Ocağı:

     Top dökmek, top mermisi yapmak ve top atmak için kuruldu. Osmanlı ordusunda ilk top, I. Murat zamanında 1389'da I. Kosova Savaşı'nda kullanılmıştır. Yıldırım Bayezit tarafından da gerek İstanbul muhasaralarında gerekse Niğbolu kuşatmasında top kullanılmıştır.

     Kapıkulu Süvarileri:

     Süvari (atlı asker) olan bu bölükler, Kapıkulu ordusunun itibarlı birliklerindendi. I. Murat zamanında, sipahi ve silahtar adıyla iki bölük olarak kurulmuştur. Seferde padişahın yanında bulunur, onun tuğ ve silahlarını taşır, güvenliğini sağlarlardı. Derece olarak yeniçerilerden daha yüksektiler ve maaşları daha fazlaydı.

EYALET ASKERLERİ

Tımarlı Sipahiler

Tımar Sistemi: Osmanlı Devleti, Türkiye Selçuklularında İkta olarak bilinen bu sistemi alarak geliştirmiş ve tımar sistemi adıyla uygulamıştır. I. Murat zamanından itibaren uygulanan tımar sistemi, devletin sınırlarının genişlemesiyle yaygınlaşmış ve gelişmiştir. Bu sistemle Osmanlı Devleti bazı topraklarının gelirlerini, hizmet karşılığı olarak askerlerine ve memurlarına vermiştir.

Bu sisteme göre, tahrir sonucunda belirlenen devlete ait vergi gelirlerinin bir bölümü, padişah hasları adıyla merkeze ayrılır, geri kalanı ise dirlik denen çeşitli birimlere ayrılırdı.

Dirlikler,gelirlerine göre

Has,

Zeamet

 Tımar

olmak üzere üçe ayrılıyordu.

Has:

    Geliri yüz bin akçeden fazla dirliklerdir. Padişaha, hanedan üyelerine, veziriazama, beylerbeyine, sancak beyleri ve üst düzey devlet görevlilerine verilirdi.

    Zeamet:

    Gelirleri yirmi bin ila yüz bin akçe arasında olan dirliklerdir. Eyalet merkezlerinde oturan üst düzey yöneticilere (hazine ve tımar defterdarlarına, sancaklardaki alay beylerine, kale dizdarlarına, divan kâtiplerine vs.) verilirdi.

    Tımar:

    Senelik gelirleri üç bin ila yirmi bin akçe arasında olan dirliklerdir. Osmanlı Devleti'ne hizmeti olan bir bölüm asker ve memurlara verilirdi.

    Tımar sahipleri her üç bin akçe için, zeamet ve has sahipleri ise her beş bin akçe için cebellü adı verilen atlı asker beslerlerdi. Tımarlı sipahiler eyaletlerdeki atlı birliklerdi.

 Osmanlı ordusunun en büyük bölümünü oluşturuyordu.

Tımarlı sipahiler kanunlara uyduğu sürece tımarı elinden alınmazdı. Emir ve fermanlara uymayarak sefere gitmeyen sipahinin dirliği elinden alınır, başkasına verilirdi.

-Bütün dirlik sahipleri kullanım hakkına sahip oldukları toprakları korumak ve yönetmekle görevliydiler. Bu işleri kadıların denetiminde yaparlardı.

Bu toprakları ekip biçenler, devlete ödemeleri gereken vergiyi, devletin göstereceği memurlara ve sipahilere öderlerdi. Üç yıl üst üste mazeretsiz toprağını ekmeyenlerin dirlikleri ellerinden alınırdı.

 Dirlik toprağının vergisini alan kişiler bu topraklar üzerinde yaşarlar ve devlet adına buraları yönetirlerdi.

Tımar Sisteminin Devlet Açısından Önemi:

Tımar sistemi sayesinde devlet, hazineden para harcamadan, her an savaşa hazır büyük bir atlı askerî birlik yetiştiriyordu.

Toprağın boş kalması engellenerek üretimin artırılması ve devamlılığı sağlanıyordu.

Aynı toprak üzerinden köylü, tımar sahibi ve yetiştirdiği askerlerin ihtiyaçları karşılanıyordu.

Tımarlı sipahiler bölgelerinde huzur ve güveni sağlayarak jandarma görevini üstleniyorlardı.

Böylece devletin merkezî otoritesi, ülkenin en uç noktalarına kadar gücünü ulaştırabiliyordu.

İdari Yararları:

- Tımarlı sipahiler bulundukları yerlerde bir jandarma gibi asayişle ilgilendiğinden ülke genelinde güvenlik sağlanmıştır.

-Ülkenin en ücra köşesinde bile devlet otoritesi kurulmuş, merkezi otorite güçlü tutulmuştur.

Askeri Yararları:

Her an savaşa hazır büyük bir atlı askeri birlik yetiştirilmiştir.

Ekonomik Yararları:

-Devlet, hazinesinden para harcanmadan önemli bir askeri güç oluşturulmuş, hazinenin yükü hafiflemiştir.

-Ülke topraklarının boş kalması engellenerek üretimin artmasın ve devamlılığı sağlanmıştır.

-Aynı toprak üzerinde köylü, tımar sahibi ve yetiştirdiği askerlerin ihtiyaçları karşılanmıştır.

Azaplar:

Azap, bekâr anlamına gelir. Bunlar, Anadolu'dan toplanan, savaşa yararlı, dinç ve kuvvetli bekâr Türk gençlerinden oluşuyordu. Azaplar, Osmanlı ordusunun hafif yaya askerleridirler.

Akıncılar:

Sınırların güvenliğini sağlamak için kurulmuş olan atlı askerî birliklerdir. Çok hızlı hareket ettiklerinden dolayı bu:adı almışlardı. Bunların görevi düşman ülkelerine akınlar düzenleyerek bilgi toplamak, askerî ve ekonomik kaynaklarına zarar vermek, orduya yol açmak ve pusu kurulmasını önlemekti. Akıncı beyleri Avrupa dillerinden pek çoğunu bilirler, şehir ve kasabalarını tanırlardı. Doğrudan padişaha bağlı olan ve Türklerden seçilen akıncılar, babadan oğula geçmek üzere bir ocak meydana getirmişlerdi.

DENİZ KUVVETLERİ:

İlk Osmanlı donanması Karesi Beyliği'nden geçen deniz kuvveti idi. Osmanlılar, ilk zamanlarda küçük de olsa Karamürsel, Edincik ve İzmit'te daha sonra da tam teşekküllü donatımlı tersaneyi Gelibolu'da kurmuştu. Ayrıca denizde kıyısı olup donanması bulunan ve Osmanlı idaresine alınan Saruhan, Aydın, Menteşe Beyliklerinin tersanelerinden faydalanılmıştır. Özellikle Yıldırım Bayezit zamanında Osmanlı donanması büyük bir gelişme göstermiş  Sakız, Eğriboz Adalarıyla Yunanistan'ın doğusuna akınlar düzenlemiştir.

Osmanlı donanmasının ilk ciddi çatışması Mehmet Çelebi zamanında oldu. Çalı Bey kumandasındaki Osmanlı donanması 1415'te Venediklilere yenildi. Bu mağlubiyetler Osmanlı denizciliğinin gelişmesini yavaşlatsa da donanmaya olan ihtiyacı göstermiş ve bu husustaki çalışmalar hızlanmıştır. Nitekim donanma, II. Murat zamanında Karadeniz'de Trabzon imparatorluğunu tehdit edecek bir duruma ulaşmıştır.

OSMANLI EKONOMİSİ

a. İnsan

Osmanlılarda insanlar toplumsal olarak reaya ve seyfiye adıyla iki kısma ayrılmıştır. Seyfiye’ yöneten kılıç ehlinden teşekkül etmişken Reaya ise devlete itaat edenlerin oluşturduğu kesimdi.

Reayayı oluşturan insanlar, yaptıkları işlerin özelliğine göre şehirlerde, kasabalarda ve köylerde yaşarlardı. Bu insanlar akıl ve beceriyle ekonominin temel amacı olan üretimi gerçekleştirir, karşılığında da kendisine imkân sağlayan devlete vergilerini vererek görevlerini yaparlardı.

Osmanlı ülkesinde yaşayan insanların oluşturdukları ekonomik güç, nüfusa orantılı olarak artmıştır. Osmanlı Devleti'nde nüfus sayımı yapılmamıştı. Ülke topraklarının ve üzerinde yaşayan insanların kaydedildiği tahrir defterleri vardı kadılar ve nişancılar tarafından bu defterler tutulmuştur.  Osmanlı nüfusu hakkında birtakım bilgileri tutulan bu Tahir defterlerinden edinmek mümkün olmaktadır.

     Tahrir defterlere fethedilen yerlerin ve burada yaşayan insanların yazımı yapılırdı.

Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında kıtlık, salgın hastalık ve savaşlar yüzünden Anadolu'daki genel nüfus azalmıştı. Osmanlı Devleti güç kazandıkça ve yeni yerler fethettikçe buna paralel olarak nüfus artmaya başlamıştır.  Bunun nedeni ekonomik durumun iyileşmesi ve güvenli ortamın oluşturulmasıydı. 

b. Toprak:

    Osmanlı ekonomisinin en temel kaynağı topraktı. Osmanlılarda ekilebilen toprakların çoğu devletin malıydı. Bu toprakları kullanma hakkı ise reaya verilmişti.

   Osmanlılarda Toprak iki kısımdan oluşmuştu.

1. Mülk Arazi: Şahısa ait topraklardır.

2. Miri Arazi: Devlete ait toprak.

1. Mülk Arazi: Fetihler sırasında halka ait olan topraklar halkın elinden alınmazdı. Bu toprakların sahibi halktı. Miras olarak bırakılabiliniyordu. Bu topraklar kendi arasında iki kısma ayrılır.

   Öşri Toprak: Mülkiyeti Müslümanlara ait olan topraklardır

   Haraci Toprak: Mülkiyeti Müslüman olmayanlara (gayrimüslim) ait topraklardı.

2. Miri Arazi: Osmanlı topraklarının büyük çoğunluğunu oluşturuyordu. Bu toprağın sahibi devletti. Mülkiyeti devlete ait olan bu topraklar, ekilip biçilmesi ve işlenmesi amacıyla reyaya bırakılmışı.

     Mülkiyeti devlete ait olan bu topraklar kendi içinde 7 çeşitti.

  1. Dirilik: Geliri yararlığı görülen kişilere verilen topraklardı.

Bu da kendi içinde üç kısımdan oluşur, bunlar: 

    Has: Geliri yüz bin akçeden fazla dirliklerdir

    Zeamet: Gelirleri yirmi bin ila yüz bin akçe arasında olan dirliklerdir.

    Tımar: Senelik gelirleri üç bin ila yirmi bin akçe arasında olan dirliklerdir.

 

ÜRETİM

Tarım:

Osmanlı ekonomisi büyük ölçüde toprağa dayalıydı. Devlet tarafından ekilip biçilmesi için toprak verilen köylü, kullanım hakkına sahip olduğu bu toprakları ekip biçerek kendi geçimini sağlar, öldüğünde ise toprakları çocuklarına geçerdi. Köylüler toprağı satamaz, vakfedemez ve devredemezdi. Her iki tarafın bir birine karşı sorumlulukları vardı.

 Bu durum her iki tarafın birbirlerine karşı görev ve sorumluluklarını belirlemiştir. Bunlar:

GÖREV VE SORUMLULUKLAR

Halkın Sorumlulukları:

Sebepsiz yere toprağı üç yıl üst üste boş bırakmamak

Toprağı habersiz terk etmemek

Ürettiği ürünün vergisini tımar sahibine ödemek

Tımar Sahibinin Sorumlulukları:

Köylünün güvenliği ve düzenin sağlanması

Üretim araçlarının temininde ve ihtiyaçların karşılanmasında köylüye yardım etmek

Gelirinin belli bir bölümüyle asker yetiştirmek

Devletin Sorumlulukları:

Halkın huzur ve güvenini sağlamak

Adaleti tesis etmek.

TİCARET

a. İç Ticaret:

Osmanlı Devleti’nin kurulduğu topraklar, doğudan ve batıdan gelen ticaret yollarının birleştiği yerdi. Bu nedenle Osmanlılar kuruluş yıllarından itibaren, ticaretin gelişmesine önem verdiler. Osmanlı devleti devlet tarafından teşvik edilmiştir. Bunun için ticaret ile uğraşanlardan oldukça düşük vergi alınmıştır.

    Şehirlere gelen mallar, bedesten, çarşı ve kapan hanlarında toplanır ve satışa sunulurdu.

İlk bedesten, Orhan Bey, kincisi ise Mehmet Çelebi zamanında Bursa’da açılmıştır.

Kapan Hanları: Her biri tek cins ticaret maddesinin toptan satış ya da dağıtımının yapıldığı kapalı Pazar yerleridir. (Un kapanı, Yağ Kapanı v.b. gibi isimler altında açılmıştır.)

Hirfet adı verilen kunduracı, demirci, duvarcı, marangoz, gibi pek çok meslek grubuna ayrılan esnaflar ayarı ayrı loncaya kayıtlı olur loncasının korunması ve denetimi altında bulunurdu.

Gedik:Dükkân açma izninegedik denmiştir.

Çarşı ve Açık Pazarların Denetimi:

Muhtesip ve eminler çarşı ve pazarda satılan mal. alrın kalitesini ve fiyatını kontrol ederdi.

b. Dış Ticaret:

Osmanlı Devleti’nin, Anadolu’da egemenlik alanını genişletmesi, egemen olduğu topraklarda güvenliği sağlaması ve liman şehirlerini ele geçirmesi, XIV. Yüzyılın sonlarından itibaren dış ticaretin gelişmesini sağladı. Yıldırım Bayezit zamanında Erzincan’a kadar olan toprakların alınması ile birlikte ticaret kervanlarının yönü değişmiştir. Budan sonra  İran ipek kervanları, Trabzon yolu yerine Bursa üzerinden geçmiştir.  Bu dönemde, Antalya ve Alanya’nın alınmasıyla Hint ve Arap mallarının Anadolu’ya girişi bu şehirler üzerinden geçmiştir. Böylece Alanya ile Antalya limanları ile Bursa arasındaki güvenlik oluşturularak ticaretin gelişmesinin önü açılmaya çalışılmıştır.

Menzil Teşkilatı: Osmanlı topraklarından geçen yol ağının her biriminde, taşımacılığın en hızlı şekilde yapılmasını sağlıyorlardı. Ticaret yolları zerindeki menziller arasında at, katır ve deve kervanların sefer yapmaları için gerekli imkân hazırlanmıştı. Menziller arasındaki uzaklık, atın ortalam hızına göre belirlenmişti.

Derbentçiler: Ana yollar üzerindeki geçitlerin denetimini yaparak ve güvenliğini sağlamakla görevliler bu isimle anılmıştır.

Mekkâri Taifesi: Ticaret yolları üzerinde taşımacılığı meslek edinen kimselere denirdi.

Osmanlı Toplumu: Seyfiye (Askeri) ve reaya olmak üzere iki kısımdan oluşurdu.

Bu sınıf;

Seyfiye (askeri): Beylerbeyi, sancak beyleri, kapıkulu zabitleri, neferler, tımarlı sipahiler, deniz askerleri idi.

Seyfiye; Görevleri icabı vergiden muaf olan; yöneten ve askeri sınıfı ifade eder.

-ilmiye:müderrisler, noterlik ve hâkimlik görevi bulunan; kadılar ve cami görevinde bulunan imamlar

-kalemiye: Devlet dairelerinde bulunan görevli bürokrat ve memur olarak çalışan bu sınıfın en yüksek Anadolu ve Rumeli defterdarı, nişancı, reisülküttüp, defter emeni

reaya: Toplumun yönetilenlerini; köylüler, göçebe ve şehirlilerden oluşan ve vergi vermekle mükellef olan kısımdır.

Adetiağnam: Devletin hayvancılıkla uğraşanlardan adlığı vergiye adetiağnam denmiştir.

Çift: Tımar sistemi içinde köylülere dağıtılan topraklara çift denirdi. 

Yeniçeriler:

Yaya askerlerdir

Barış zamanında merkezde (İstanbul) veya merkeze yakın yerlerde otururlardı

İstanbul’da güvenliği sağlarlar

Devşirme sistemi ile toplananlardan oluşturulurlardı.

Maaşları hazineden ödenirdi.

Emekli olana kadar evlenemezlerdi

Tımarlı Sipahiler (Atlı Askerler):

Atlı askerlerdir.

Barış zamanında kendilerine tahsis edilen dirilik topraklarında otururlar

Kırsal bölgelerde güvenliği sağlarlar

Türk ve Müslüman kökenli ailelerden oluşurdu.

Tımarlardan toplanan vergilerle geçimlerini sağlarlardı

 

Osmanlı Devleti’nde Kuruluş döneminde İç ve Dış Ticaretin Gelişmesi Ülke açısından Önemi:

Ülkede üretimin artmasına

Ülkeye para girişinin artmasına

İşsizliğin azalmasına

Halkın refahının yükselmesine neden olmuştur.

Beyin Cimlastiği:

Neden Osmanlı devleti içinde Avrupa’daki gibi köle, çiftçi, soylu gibi bir sınıf oluşmamıştır:

 

Toprak sahibinin devlet olması nedeniyle ortaya büyük hanedanların çıkması engellenmiştir. Bu uygulama Avrupa’daki gibi feodalite ve sınıf ayrımlarının doğmasını önlemiştir.

 DEĞERLENDİRME SORULARI  (Lütfen Üzerine Tıklayın)

DEĞERLENDİRME SORULARI CEVAP ANAHTARI

Üntenin diğer Konuların görmek için tıklayın.

2. OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ DÖNEMİ SORU ÇÖZÜMLERİ (VİDEO)