Bedir, Uhud, Hendek, Muta, Tebük, Mekke'nin Fethi Hudeybiye Barış Anlaşması

D - HZ. PEYGAMBER DEVRİ SEFERLERİ

 BEDİR SAVAŞI (624)

Putperest Müşriklerin baskısı ve işkenceleri nedeniyle Mekke'den hicret etmek zorunda kalan Müslümanların mallarına el konularak yağmalamaları ve Şam’da satmak istemeleri üzerine aradaki gerilim iyice tırmanışa geçti. Ayrıca Mekke-Şam ticaret yolunun Müslümanların kontrolüne geçmesi Mekkeli müşrikleri ekonomik yönden tehdit etti. 

Mekkeli Müslümanlar Şam'dan gelen kervanlara el koymak İstemesi savaşın sebebi olmuştur. 313 kişiden oluşan Hz. Muhammed'in ordusu 950 kişilik Mekkeli Müşriklerle karşı karşıya geldi. Bedir denilen yerde yapılan savaşı Müslümanlar kazandı.

Sonuçları

*Müslümanların ilk zaferdir, Medine'de Müslümanların nüfuzu artmıştır.

*Manevi etkisi büyüktür.

*Ganimetlerin paylaşımı ve esirlerle ilgili davranışlar İslam Savaş Hukuku'nun esasını oluşturmuştur.

*Şam ticaret yolu Müslümanların eline geçti.

*Mekkelilerden okuma-yazma bilenler,on Müslüman’a okuma-yazma öğretme şartıyla serbest bırakıldılar.

*Müslümanlarla yaptıkları anlaşmaya uymayarak Müşriklerle işbirliği içine giren Kaynuka Yahudileri Medine’den sürüldü.

*Ele geçirilen ganimetlerin ¼’ü savaşa katılanlara, 1/5’i Medine’deki ihtiyaç sahiplerine dağıtılmıştır

     Not: Bu uygulama daha sonra kurulan bütün İslam devletlerine örnek olmuş, elde edilen ganimetin 1/5’i (Beşte biri) devlet hazinesine aktarılmış ve geri kalan ganimetlerin savaşa katılanlara dağıtılması, daha sonraki savaşlara katılımı artırıcı bir etken olmuştur.

 UHUT SAVAŞI (625)

 Mekkeliler Bedir Savaşı'nın intikamını almak ve Şam yolunun güvenliğini sağlamak ama¬cıyla savaşa çıkmışlar.

Savaş Müslümanların lehine devam ederken, okçuların yerini terk etmesi yüzünden büyük kayıplar verilmiştir.

 Savaşın Sonucu

-Mekkeliler, galip gelmelerine rağmen hedeflerine ulaşamadılar.

-Mekkeliler, tek başlarına Müslümanları yok edilemeyeceğini anladılar.

-Hz. Peygamber'in askeri yönü ve dehası ortaya çık¬mıştır.

-Bedine'deki Yuhudi Ben-i Nadir Kabilesi, Mekkelilerle iş birliği yaptıkları için Mallarına el kondu ve kendileri de Medine'den sürüldüler.

  HENDEKSAVAŞI (627)

*   Medine'den çıkarılan Yahudilerin de kışkırt­masıyla Müşrikler Müslümanlara son bir darbe vurmak amacıyla Medine'ye saldırmışlardır. 

*   İranlı sahabe Selman-ı Farisi'nin teklifiyle Medine’nin  etrafı hendeklerle çevrilmiştir. Mekkeliler ve Yahudiler başarılı olama­mışlardır.

Savaşın Önemi:

 Mekkelilerin son taarruzudur. Bun­dan sonra savunmaya çekilmiş ve aralarında fiili bir çatışma olmamıştır. İslamiyet, Arap oymakları arasında hızla yayılmıştır.   Savaş sırasında Mekkelilerle bu defa da Mekke'lilerle  Ben-i Kureyza Kabilesi iş birliği yaptığı için Medine'den sürüldüler. 

 HUDEYBİYE ANTLAŞMASI (628)

*Müslümanların Kabe'yi hac maksadıyla ziyaret etmek istemeleri, Müşriklerin buna müsaade etmemeleri üzerine yapılmıştır.

Bu antlaşmaya göre:

1. On yıl süreyle savaş yapılmayacak,

2.Hac ziyareti ertesi yıl yapılacak,

3.Mekke'den Medine'ye sığınanlar kabul edilmeyecek, Medine'den Mekke'ye sığınanlar ise iade edilmeyecek,

4.İsteyen Arap kabilesi Hz. Muhammed ile isteyen de Kureyşliler ile anlaşma yapabilecek, fakat her iki taraf da himayesi altındaki kabilelere askeri yardım yapmayacak.

  Savaşın Önemi:

 Mekkeliler, Müslümanların siyasi varlığını hukuken tanımışlardır.

İslamiyet barış ortamında hızla yayılmış ve Mekkelilerin ileri gelenlerinden birçoğu Müslüman olmuştur.

Not: Anlaşma Müslümanların aleyhine görülmesine rağmen zamanla Müslümanların lehine dönmüştür.  Bu yüzden Mekkelilerin anlaşmaya muhalefet ederek anlaşma şartlarını çiğnemeleri nedeniyle anlaşma bozulmuştur. Bunun üzerine anlaşmadan kısa bir süre sonra Peygamberimiz Hz. Muhammet tarafından Mekke fethedilmiştir.

HAYBER'İN FETHİ (629)

Müslümanlar Medine’ye göç ettikten sonra Yahudi kabileleri ile anlaşma yapmıştı. Yahudi kabilelerinin Müslümanlara karşı Mekkeliler ile anlaşması ve şehrin dışarıdan gelen saldırılara karşı korunmasında Müslümanlar aleyhine faaliyet göstermeleri sonucunda, Medine’den çıkarılmışlardır.

   Hayber Yahudilerinin Hendek Savaşı’nda Mekkelilerin kışkırtmaları ve desteklemeleri ve Müslümanların ticaret faaliyetlerini engellemeleri Hudeybiye Barışı’ndan sonra Müslümanların Hayber üzerine sefer düzenlemesine neden olmuştur (629)

Yahudilerin merkezi olan Hayber, Suriye ticaretinde önemli bir yere sahipti. Hayber'in fethi ile Şam ticaret yolunun güvenliği sağlanmıştır.  Mekkelilerin önemli bir müttefiki saf dışıbırakılmıştır. Hayber’in fethiyle Yahudilere son darbe vurulmuştur.

 MUTE SAVAŞI (629)

*   Müslümanların Kuzey'e giden bir elçisinin Bizans'a bağlı Gassaniler tarafından öldürülmesi üzerine bölgeye ordu gönderilmiştir. Hz. Zeyd komutasında Lut Gölü’nün kuzey doğusunda Mute denilen yerde Bizans ordusu ile savaş yapıldı.

Savaşın Önemi:

İslam ordusu komutanları, arka arkaya şehit olmuştur.  Hz. Peygamber savaşa katılmamıştır. Bu Savaş Müslümanların Bizans ile yaptığı ilk savaş olması hesabıyla önemlidir. 

 

MEKKE'NİN FETHİ (630)

*Hz. Muhammed (s.a.a.) Hudeybiye Antlaşması’nın bozulması üzerine 10 bin kişilik bir orduyla Mekke üzerine sefer başlattı. Direnemeyeceklerini anlayan Mekkeliler şehri teslim etmişlerdir.

Savaşın Önemi

-Kimsenin malına ve canına dokunulmamıştır.

-Bütün putlar kırılmıştır.

-Genel af ilan edilmiş, Mekke’nin ileri gelenleri Müslüman oldular.

-Müslümanlarla Mekkeliler arasında siyasi mü¬cadele sona erdi.

-Arap Yarımadası'nın fethi kolaylaştı.

HUNEYN SAVAŞI (630)

*   Mekke'nin fethi üzerine diğer müşrikler aralarında anlaşarak sefere hazırlandılar.

*    Bunun üzerine bu kabileler üzerine harekete geçildi.

*   Huneyn mevkiinde yapılan savaşta Müslümanlar pusuya düşürüldü. Ancak Hz. Muhammed Hz. Ali'nin çabalarıyla toparlanan Müslümanlar rakiplerini yenmeyi başardılar.  Müslümanlar karşısında başarısız olan Arap kabileleri Taif’e sığındılar.

*   Savaşa yeni Müslüman olan Mekkeliler de katıldılar.

  TAİF SEFERİ (630)

*   Huneyn Savaşı'ndan sonra Taif üzerine sefere çıkılmıştır.

*   Taif Kalesi kuşatılmasına rağmen alınamamış­tır.

*    Bir süre sonra Taifliler kendi istekleri üzerine Müslüman olmuşlar.

 TEBÜK SEFERİ (631)

Güçlü Arap boyarının, Bizans’ın desteğiyle savaşa hazırlandıkları haberi üzerine Hz. Muhammed, Tebük üzerine yürüdü. Böylece Bizans’a gözdağı verildi.

* Tebük civarındaki bir çok Arap kabilesi İslamiyet'i seçtiler.

* Hz. Peygamber'in son seferidir.

* Hz, Peygamber 632'de Veda Haccı'nı yaparak burada Veda Hutbesi'ni okudu. Veda Hutbesi'ne; kendisinden sonraki Müslümanlara önemli mesajlar verdi. 

* 8 Haziran 632'de vefat etti.

* Vefatı sırasında İslamiyet tüm Arabistan'a yayılmıştır.

* Böylece İslam tarihinde yeni bir dönem başlamıştır. Hz. Muhammed'in ölmeden sonra Hz. Ebubekir'i halife seçtiler.

Not: Hz. Muhammed Mescid-i Nebevi diye anılan mescidin Ravza-i Mutahhara (Cennet Bahçesi) ‘ya gömüldü.